Przestrzeń publiczna jest dobrem publicznym, dobrem społecznym. Przestrzeń publiczna, w definicji przyjętej przez III Kongres Urbanistyki Polskiej [Poznań, 4-5.IX.2009 r ) jest definiowana w Karcie Przestrzeni Publicznej w kategoriach społeczno – ekonomicznych i rozumiana przez jej autorów jako „dobro wspólnie użytkowane, celowo kształtowane przez człowieka, zgodnie ze społecznymi zasadami i wartościami – służące zaspokojeniu potrzeb społeczności lokalnych i ponadlokalnych. O publicznym charakterze przestrzeni decyduje zbiorowy sposób jej użytkowania. (…) Przestrzeń publiczna jest dobrem posiadającym nie tylko specyficzne cechy użytkowe, ale jest miejscem transmisji różnych produktów materialnych i niematerialnych zaspokajających różnorodne potrzeby. Z tego względu jest dobrem i zasobem o strategicznym znaczeniu dla społeczności lokalnych. (…)” . Przestrzeń publiczna, jej jakość wytycza pożądane kierunki zmian w zachowaniach społecznych, zmienia nasze nawyki – ot choćby banalne wyrzucanie śmieci do koszy, sprzątanie po psach – są możliwości, są kosze, jest presja społeczna i nie ma już wymówki. Tak też się dzieje w Podkowie. Pierwszym dużym krokiem w kierunku poprawy jakości przestrzeni publicznej w naszym mieście była rewitalizacja Parku Przyjaźni Polsko Węgierskiej. Prace miały miejsce na przełomie III i IV kwartału 2015 roku. Była to na tyle dobrze zrewitalizowana przestrzeń, że we wrześniu 2016 r. otrzymaliśmy nagrodę główną w ogólnopolskim konkursie organizowanym przez Towarzystwo Urbanistów Polskich na „Najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną w Polsce” w kategorii „Zrewitalizowana przestrzeń zieleni”.
Uzasadnienie do nagrody: „Nagrodę przyznano za przywrócenie znaczenia kluczowej przestrzeni publicznej historycznego założenia urbanistycznego miasta. Dzięki rewaloryzacji zaniedbana przestrzeń zieleni w sąsiedztwie ważnych dla funkcjonowania miasta obiektów przekształciła się w wielofunkcyjną dostępną przestrzeń publiczną o dominującej funkcji rekreacyjnej”
Z perspektywy tych 3 lat korzystania z naszego parku Przyjaźni Polsko-Węgierskiej, ustawienia leżaków i bujaków, wiem, że była to bardzo dobra decyzja. Z parku licznie korzystają osoby w różnych grupach wiekowych, co widać po ilości pozajmowanych ławek przez seniorów i osoby spacerujące z wózkami, jeżdżące na rolkach oraz młodzież. Kiedyś było to bliżej nieokreślone w swoim charakterze miejsce w samym centrum miasta, porośnięte dziką roślinnością z którego korzystali głównie degustatorzy tanich win. Już w trakcie rewitalizacji parku, zaczęliśmy demontować barierki – biało-czerwone słupki z rozciągniętymi łańcuchami, przy ul. Brwinowskiej, JP II i Lotniczej. Zdemontowaliśmy także te zielone słupki zlokalizowane w centrum wzdłuż JP II. Ustawione zostały całkiem nowe i to w bardzo ograniczonym zakresie. Pojawiły się też drewniane barierki mające za zadanie zabezpieczyć nasza zieleń przed rozjeżdżaniem kołami samochodów. Na przepustach, na rowach także ostatnio pojawiły się estetyczne drewniane barierki poprawiające bezpieczeństwo użytkowników.
Tak jak słupki z łańcuchami, zniknął także betonowy płot odgradzający MOK od dzisiejszej ścieżki rowerowej. Teren został dodatkowo uprzątnięty ( pozostałości fundamentów) i oświetlony, powstały bariery dla niezdyscyplinowanych kierowców. Obszar MOK tętni życiem- zostały zamontowane urządzenia tworzące strefę aktywności: elementy do ćwiczeń (StreetWorkout), nowe urządzenia na skate parku – pole jam, nowa ławka i łamana poręcz oraz stół to teqballa. Teren został oświetlony i wygrodzony słupkami. Teren TKKF też zmienił swoje oblicze. Dzięki dobrej współpracy z miastem, Stowarzyszenie dzierżawiące teren zainwestowało w zaniedbaną infrastrukturę: wyremontowano boksy dla koni, szatnie dla jeźdźców, postawiono tymczasową halę namiotową, zbudowano nową myjkę dla koni, padoki zyskały nowe ogrodzenia. To wszystko sprawiło, że znacznie chętnie mieszkańcy korzystają i z tych terenów. W różnych częściach miasta zostały zamontowane urządzenia do ćwiczeń ( wzdłuż ścieżek rowerowych) oraz wybudowano boisko do gry w bule. Powstały również „dechy” pod pałacykiem służące różnym przedsięwzięciom Przy okazji budowy P&R zmieniło się całe otoczenie północnej części stacji Podkowa Leśna Główna – uporządkowano skwer przy stacji WKD Głowna. Postawiono wiaty na rowery, samoobsługową stację naprawczą do rowerów, ławki i kosze. Teren jest oświetlony i monitorowany.
W różnych częściach miasta zostały zamontowane nowe ławki i kosze na odpady. Istniejącą małą architekturę uzupełniono ponad 70 koszy i blisko 30 ławek oraz stojaki na rowery, których elementem identyfikującym z miastem są herby Podkowy Leśnej. W mieście działa już 16 kamer monitoringu miejskiego. Cały system zostanie doposażony do 32 sztuk kamer. Działać będzie też jedna kamera przenośna. To rozwiązanie zastosowano na prośbę mieszkańców, są w mieście miejsca które „przyciągają” sezonowe kłopoty. I właśnie do monitorowania tej przestrzeni została zakupiona mobilna kamera HD. W mijającej kadencji nie skupialiśmy się jedynie na infrastrukturze, dużą wagę przykładano także do edukacji i promocji dobrych praktyk. Miasto czynnie włączyło się w cykl seminaryjny „Rozmowy o dobrym mieście”. Cykl ROZMÓW O DOBRYM MIEŚCIE był kontynuacją debaty, rozpoczętej podczas I Kongresu Polskich Miast Ogrodów, który odbył się w Podkowie Leśnej w 2015 roku.
O jakości przestrzeni miejskiej decyduje wiele czynników, takich jak istniejące przepisy, plany urbanistyczne, dobra lub słaba architektura, obecność publicznych przestrzeni otwartych i zielonych, czy ład lub dysonans wizualny. Pierwszemu seminarium „Jakość przestrzeni miejskiej” organizowanemu przez Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich w partnerstwie z Urzędem Miasta Podkowa Leśna towarzyszyła wystawa „Rus in urbe: miasta ogrody, parki miejskie i ogrody botaniczne”. W ramach spotkań konsultacyjnych dotyczących planowania przestrzennego w Podkowie Leśnej odbyły się spotkania właśnie poruszające tematykę przestrzeni miejskiej i infrastruktury.
Te prace i inicjatywy dotyczące przestrzeni publicznej będą kontynuowane także w przyszłej kadencji, oczywiście w tym miejscu mogę jedynie deklarację składać w moim imieniu. Do zagospodarowania i uporządkowania jeszcze jest wiele działek miejskich, także tych w pasach drogowych.