Regulowanie stanów prawnych nieruchomości drogowych, to są te miejskie działania, których nie widać i nie bardzo one interesują mieszkańców. I słusznie, bo tym powinien zajmować się urząd, mało tego, ma taki obowiązek, wynikający wprost z wielu przepisów, które obowiązują od dobrych kilkunastu lat. Czy nasz podkowiański urząd się tym zajmował? Odpowiedź znajdziecie Państwo w protokole kontroli Komisji Rewizyjnej, której wnioski i przytoczę poniżej. Tylko dopowiem: jak objąłem urząd – tylko część jednej drogi (ul. Gołębia po drugiej stronie trasy 719) miała uporządkowany stan prawny. To oznacza, że jeździmy po drogach, które, które są we władaniu gminy, natomiast nie są jej własnością.
Postępowanie w sprawie wypłaty odszkodowań dla właścicieli trwało do tej pory latami, tylko z powodu nieudolności, a dopuszczenie w poprzedniej kadencji do wypłacania odszkodowań w wysokości odpowiadającej cenie działek budowlanych, już jest nie tylko nieudolnością, ale działaniem na szkodę miasta. Powołana komisja inwentaryzacyjna w 2012r., w której skład wchodzili również radni nie reagowała – pytanie dlaczego? Czy to tylko indolencja władzy i urzędników?
Wyroki sądów i Trybunału Konstytucyjnego w zakresie wypłaty odszkodowań są jednoznaczne, a raport kontroli NIK z 03.2014 (Regulowanie stanu prawnego nieruchomości pod drogi gminne) jest miażdżący dla gmin. Miasto Podkowa ma wielkie szczęście, że nie znalazło się na liście jednostek kontrolowanych przez NIK, mniej szczęścia mam ja, bo cały ten wieloletni bałagan związany z koniecznością regulacji stanów prawnych i odszkodowaniami jest na mojej głowie. Te działania z pozoru nieistotne dla mieszkańców, mają bardzo wymierne korzyści dla budżetu. Tylko w tym półroczu udało mi się uregulować stan już 6 działek drogowych za wielokrotnie niższą cenę: 2189m² za 153.230 zł, niż w zeszłym roku zrobiła to moja poprzedniczka p. M. Stępień -Przygoda: 2616m²za 820.000 zł (!). Jeżeli uda mi się utrzymać kierunek, to oszczędności dla miasta Podkowa Leśna z tytułu roszczeń za drogi będą liczone w milionach złotych (właściciele 20.000m² działek drogowych czekają na odszkodowania). To element zarządzania, obranej polityki i twardych negocjacji – mało widoczny, ale jakże istotny.
Fragment (wnioski i zalecenia) z Protokołu kontroli Komisji Rewizyjnej Rady Miasta Podkowa Leśna z dnia 20.03.2015
PROTOKÓŁ POKONTROLNY
DOTYCZY: kontroli działań Urzędu Miasta w zakresie zabezpieczenia interesów miasta w odniesieniu do odszkodowań za zajęte pasy drogowe.
- Wnioski komisji
Ad a) W piśmie z dnia 27.02.2015 roku (złącznik 1) Burmistrz Miasta Artur Tusiński poinformował Komisję, że od 2010 roku nie przeprowadzano inwentaryzacji dróg przejętych pod drogi. Jeśli taka była prowadzona w latach wcześniejszych, to znajduje się ona w archiwum. Zdaniem Komisji, nawet jeśli taka inwentaryzacja była prowadzona, to nie była ona w jakikolwiek sposób wykorzystywana przez Urząd w ostatnich latach.
Ad b) W piśmie z dnia 27.02.2015 roku (złącznik 1) Burmistrz Miasta Artur Tusiński poinformował, że Urząd nie posiada żadnej dokumentacji świadczącej o podjęciu zadania dotyczącego regulacji stanu prawnego dróg gminnych. Większość działek w procesie odszkodowawczym nie ma przygotowanej dokumentacji, która jest niezbędna, aby rozpocząć proces odszkodowawczy. Do końca roku 2014 zostało uregulowanych finansowo tylko 6 działek, natomiast dopiero od grudnia 2014 nowy Burmistrz Artur Tusiński na bieżąco reguluje stan ewidencyjny spłaconych gruntów i zakłada odrębne Księgi Wieczyste. (załącznik 4)
Ad c) Z listy wniosków o odszkodowania za drogi przejęte z mocy prawa, którą Urząd Miasta przedłożył Komisji Rewizyjnej (załącznik 4), wynika, że pierwsze wnioski zostały złożone w 1998, kolejnych dziesięć w latach 1999-2004. Reszta w 2005 roku. Pierwsza prawomocna decyzja wojewody została uzyskana w 2005 roku, tj. po 7 latach od dnia złożenia wniosku. Kolejne 5 wniosków musiało czekać aż od 9 do 13 lat. Wnioski z roku 2005 (poza jednym) w ogóle nie posiadają decyzji Wojewody. W ocenie Komisji postępowania o ustalenie odszkodowania są prowadzone długotrwale, wręcz opieszale. Od 31 grudnia 2005 (końcowa data, w której właściciele mogli składać wnioski o dokumenty) a dniem dzisiejszym minęło 10 lat. Mimo tak długiego okresu sprawy związane z wypłatą odszkodowań nie zostały zakończone, w wielu wypadkach nawet nie rozpoczęte. Brak procedur i zasad postępowania z wnioskami w Urzędzie Miasta mógł być jedną z przyczyn opóźnień w wypłacaniu odszkodowań. Według Komisji odpowiedzialność za ten fakt ponoszą kolejni Burmistrzowie, Andrzej Kościelny i Małgorzata Stępień – Przygoda. Działania Burmistrzów nie zabezpieczały wystarczająco interesów miasta.
Ad d) Komisja stwierdza również uchybienia w procesie negocjacyjnym cen nieruchomości. Jak wynika z pisma z dnia 27.02.2015 (załącznik 1) od Burmistrza Miasta Podkowa Leśna, „przed wydaniem decyzji…” starosty, dotyczącej wysokości odszkodowania, „nie prowadzono negocjacji z właścicielami nieruchomości…” a „w teczkach poszczególnych spraw znajduje się tylko jeden wniosek złożony przez właściciela z propozycją przeprowadzenia negocjacji…”, i nawet jeśli takie spotkanie negocjacyjne miało miejsce, to brak jest notatki z jej przebiegu i wyniku.
Zgodnie z art. 98 ustawy „O gospodarce nieruchomościami” prowadzenie negocjacji z właścicielami nieruchomości powinno być nadrzędną czynnością w procesie odszkodowawczym, gdyż tylko taki sposób przebiegu sprawy umożliwia zakup przedmiotowej nieruchomości w trybie cywilno-prawnym. Dodatkowo, ten proces pozwala gminom nabywać nieruchomości po racjonalnych cenach. Komisja uważa iż pominięcie negocjacji w procesie odszkodowawczym za przejaw niedbalstwa w wydawaniu pieniędzy publicznych, za co odpowiedzialność ponoszą byli Burmistrzowie Miasta, Andrzej Kościelny oraz Małgorzata Stępień – Przygoda.
Komisja ma również zastrzeżenia odnośnie terminowości w wypłacaniu odszkodowań. Zgodnie z tabelą wniosków złożonych o odszkodowania oraz z tabelą księgową kwot wypłaconych odszkodowań przedstawionych Komisji podczas kontroli (załącznik 4 i 5) wynika, że żadna wypłata nie została wykonana w terminie 2 tyg. od prawomocnego postanowienia starosty.
Dodatkowo, w jednym przypadku odszkodowanie 84 000 zł zostało powiększone o 18 000 zł odsetek karnych za nieterminową wypłatę (załącznik 5).
- Zalecenie pokontrolne
Ad a) Urząd Miasta Podkowa Leśna powinien wykonać pełną ewidencję i inwentaryzację wszystkich gruntów w obrębie miasta zajętych pod drogi.
Ad b) Urząd Miasta Podkowa Leśna powinien uregulować stan prawny gruntów zajętych pod pasy drogowe tj. włącznie z wpisem w Księgi Wieczyste.
Ad c) Komisja uważa, że Urząd powinien opracować zasady i procedury postępowania z wnioskami o odszkodowania za zajęte nieruchomości pod pasy drogowe.
Ad d) Komisja uważa, że Urząd powinien podejmować negocjacje z byłymi właścicielami nieruchomości zajętych pad pasy drogowe, gdyż to powinno bardzo przyspieszyć proces odszkodowawczy.
Protokół przegłosowany jednogłośnie. Całość protokołu dostępna w BIP http://www.bip.podkowalesna.pl/pliki/7_kadencja_rm/protokoly_komisji/kr_kontrole