Chaos legislacyjny, dotyczący systemu gospodarki odpadami w mazowieckim, zbyt mała liczba instalacji w regionie przyjmujących odpady, rosnące ceny ustalane za odbiór śmieci, to tylko niektóre z problemów z którymi mierzą się samorządy i o których wielokrotnie wspominałem. Podobnie jak w innych gminach, także w Podkowie Leśnej koszty z tym związane ponoszą mieszkańcy. Zgodnie z przepisami „zanieczyszczający” płaci. Gmina nie może „zarabiać” na śmieciach. Aby stosować w/w zasadę muszą funkcjonować skuteczne systemy pobierania opłat.

Przyjęta w mieście metoda opłaty od liczby osób zamieszkujących daną nieruchomość uniemożliwia   skuteczną   weryfikację   danych   zawartych   w   składanych   przez   właścicieli nieruchomości deklaracjach. Liczba osób zadeklarowanych w systemie to 3371 przy zameldowanych 3826. Ilość gospodarstw domowych, z których są odbierane śmieci to 1270 z 1528 wszystkich.

Zmiany w wysokości stawek związane są z nowymi przepisami dotyczącymi ochrony  środowiska oraz wzrostem kosztów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami komunalnymi:

• Zwiększone koszty składowania i przetwarzania odpadów na Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych – wzrost w ciągu roku nawet o 300%
• Brak mocy przerobowych Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych
• Brak kompostowni oraz spalarni.
• Wzrost wynagrodzeń pracowników firm odbierających odpady oraz zapowiadany wzrost prądu
• Na rynku „śmieciowym” pozostało niewiele dużych firm
• Wynikających z przepisów prawa – wzrastające poziomy procentowe  obowiązkowego recyklingu i odzysku odpadów komunalnych.
• Wzrastające ilości odbieranych odpadów komunalnych od mieszkańców z terenu miasta
• Brak rynków zbytu dla surowców wtórnych

Nie bez znaczenia jest również brak możliwości zagospodarowania odpadów zielonych, których zbiórka  jest obligatoryjna.

W latach 2014-18 z budżetu miasta dopłaciliśmy do odbieranych śmieci od mieszkańców 1.518.508.07 zł. System nie obejmuje śmieci miejskich (koszty itp.)

Do ogłaszanych przetargów nie zgłaszają się praktycznie żadne firmy, a jeżeli już jakaś weźmie udział w procedurze przetargowej, to zaproponowane ceny są kilkukrotnie wyższe niż obecnie. Poniżej wykresy postępowań przetargowych przeprowadzonych w Podkowie.

Kolorem czerwonym zaznaczono środki, jakie miasto przeznaczało w budżecie na odbiór odpadów. Literka U, obok dat oznacza, ze przetarg został unieważniony.

Jako zamożne społeczeństwo więcej konsumujemy, a co za tym idzie wytwarzamy też więcej śmieci.

Metody ustalania opłaty są narzucone przez ustawę. Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn:

1. liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość
2. ilości zużytej wody z danej nieruchomości lub
3.  powierzchni lokalu mieszkalnego
4. opłata od gospodarstwa.

Na bazie kilkuletnich doświadczeń, badań i obserwacji należy stwierdzić, że istnieje problem braku możliwości weryfikacji danych zawartych w deklaracji. Rozwiązaniem powyższej trudności może być zmiana ustalenia opłaty zagospodarowanie odpadami komunalnymi w taki sposób, aby dane zawarte w deklaracjach możliwe były do zweryfikowania, czyli na podstawie ilości zużytej wody z danej nieruchomości. Z miejskich analiz wynika pewna prawidłowość: im więcej zużywamy wody, tym więcej produkujemy śmieci. Osoby samotne (zazwyczaj emeryci) statystycznie zużywają mniej wody – zapewne oszczędzając.

Według obecnie ponoszonych kosztów, aby system nam się w miarę bilansował opłata od każdego mieszkańca powinna wynosić:

• 39 zł /osobę/ miesiąc – stawka obliczona przy ilości osób podanych w deklaracjach (czy w/g obecnego systemu)
• 32 zł/osobę/miesiąc – stawka obliczona przy ilości osób zameldowanych (teoretycznie, bo nie możemy tak liczyć).
• 9 zł/m³ wody zużytej w gospodarstwie domowym Zużycie wody oblicza się na podstawie średniego zużycia, na podstawie rozliczonych odczytów za ostatnie 12 miesięcy z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. Na koniec roku faktury byłyby weryfikowane.

Czyli przy pozostaniu w obecnym systemie cena śmieci wzrośnie  wzrośnie do 32 zł od osoby ( maksymalnie 39 zł). 

Według mnie najlepsze jest trzecie rozwiązanie i takie zostało przeze mnie rekomendowane do przyjęcia przez Radę Miasta. Ze wstępnych statystyk wynika, że dla ok. 70% gospodarstw domowych w Podkowie Leśnej opłata „od wody” będzie korzystniejsza w ostatecznym rozrachunku, niż liczona od osoby (po podwyżce).

Przyjęcie takiego rozwiązania pozwoli uszczelnić system, będą płacili wszyscy, którzy korzystają z wody (ci, którzy mają studnie rozliczać się będą ryczałtem), także ci, którzy przyjeżdżają sporadycznie, na weekend, mieszkający u nas pracownicy sezonowi itd. Będziemy mieli wpływ na wysokość opłaty (mniejsze zużycie, mniejsza opłata), a także jest to rozwiązanie najbardziej proekologiczne.

Jeżeli uchwała zostanie przyjęta przez Radę Miasta na marcowej sesji, to nowa taryfa będzie obowiązywała od 1 kwietnia 2019. 

26 lutego odbyło się spotkanie z mieszkańcami, na którym w znacznie szerszym stopniu pokazałem zależności, których z przyczyn oczywistych nie da się wszystkich przedstawić na blogu. Konkluzja jest jedna, samorząd nie ma żadnego wpływu na zaistniałą sytuację, jeżeli rząd nie podejmie szybkich, zdecydowanych działań, zmierzających do usprawnienia systemu gospodarki odpadami, to cena będzie rosła dalej, albo nie będzie miał kto od nas odbierać śmieci.

Każdy obrazek można powiększyć, klikając w niego prawym klawiszem myszy – pokaż obraz.

Drogi w Podkowie Leśnej stanowią problem numer jeden w naszym mieście i od wielu lat poprawa ich stanu jest najczęstszym postulatem mieszkańców. W zeszłym roku miasto rozpoczęło przygotowania do ich budowy w formule Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Z uwagi na skomplikowaną materię uwarunkowań prawnych i sytuację na rynku wykonawców, w wyniku ogłoszonego w zeszłym roku postępowania do dialogu zgłosił się jeden wykonawca. Pierwsze spotkanie odbyło się 9 stycznia w urzędzie naszego miasta. PPP to jedno z rozwiązań, sposobu finansowania zadań własnych gminy oraz znaczącego przyśpieszenia czasu oczekiwania na godne i odpowiadające wymogom technicznym i bezpieczeństwa drogi w Podkowie Leśnej. Rozpoczęcie prac budowlanych jest jeszcze dalekie, ale dążenia  do realizacji PPP i przyjęcia jak najbardziej korzystnej formuły dla miasta jest szeroko dyskutowane. W przyjętym założeniu, obowiązkiem partnera prywatnego będzie wybudowanie lub zaprojektowanie i wybudowanie, sfinansowanie wykonywanych robót budowlanych oraz utrzymanie dróg na terenie miasta w zakresie ram określonych w ustawie o drogach publicznych, a wypracowanym właśnie  w trakcie trwającego dialogu.

Pierwsza runda (na początku marca odbędzie się druga runda rozmów – techniczna) miała charakter zapoznawczy, gdzie ewentualne strony umowy zaprezentowały się wzajemnie, a także mogły podzielić się już katalogiem uwarunkowań i ograniczeń jakie występują w naszym mieście.  W  czasie rozmów od razu zwrócono uwagę na stosunkowo, jak na tego typu prace, niewielki wolumen zamówienia jak i na najbardziej kosztotwórcze czynniki. Dlatego też, po pierwszej rundzie dialogu zdecydowałem o podjęciu rozmów z burmistrzem Milanówka, które dotyczyły współpracy w zakresie budowy dróg w formule PPP również u sąsiadów. Ta inicjatywa ma na celu wskazanie działań i związanych z tym nakładów jakie każde z miast musi ponieść, a które przy wspólnej realizacji da się podzielić, co kapitalnie mogłoby wpłynąć na końcowy wynik rozmów i w konsekwencji uzyskaną ofertę cenową w kończącym dialog przetargu. Między innymi dotyczyć to może całego zaplecza logistycznego, ale także i kosztów robocizny jak i sprzętu i maszyn budowlanych, które w przypadku realizacji w podobnym zakresie i w Podkowie Leśnej i w Milanówku pozwoliły by zoptymalizować wykorzystanie i bazy maszynowej i kapitału ludzkiego. Pierwsza runda napawa optymizmem, głównie spowodowanym doświadczeniem jak i interdyscyplinarnością partnera prywatnego. W swoim portfolio posiada on doświadczenie przy budowie dróg, przy ich utrzymaniu, ale też jest właścicielem wytwórni mas bitumicznych i laboratorium. Spotkanie dla mieszkańców przybliżające tematykę PPP w zakresie budowy dróg odbędzie się 11 marca br. w Pałacyku Kasyno. Firma doradcza, świadcząca usługę prawną naszemu miastu przedstawi formułę Partnerstwa Publiczno-Prywatnego. Podane zostaną też przykłady inwestycji zrealizowanych i realizowanych w tej formule oraz  założenia i oczekiwania naszego miasta wobec toczącego się dialogu.

Powietrze niestety gęstnieje, dlatego podjąłem decyzję o przeznaczenie środków finansowych na zbadanie powietrza przy użyciu mobilnej platformy pomiarowej. Do opisu wykorzystałem dane z protokołu, które zamieszczam wraz z moim komentarzem.

Cel badania

Głównym celem badań było oszacowanie rozkładu przestrzennego stężeń atmosferycznych zanieczyszczeń pyłowych klasy PM10 na obszarze miasta Podkowa Leśna, przy użyciu mobilnej platformy pomiarowej wykorzystującej miernik zanieczyszczenia powietrza udostępniony przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy. Dzięki zastosowaniu urządzeń pracujących z wysoką rozdzielczością czasową oraz cechujących się dużą precyzją, możliwe będzie rozszerzenie wiedzy na temat rozmieszczenia stref potencjalnych przekroczeń dopuszczalnych stężeń zanieczyszczeń PM10.

Opis badania

Badanie transektowe wykonano 26 stycznia 2019 r. , w sobotę, w godzinach 19-22. Pyłomierz umieszczono wewnątrz samochodu osobowego, pobór powietrza do pomiarów odbywał się przez czerpnię wystawiona na zewnątrz pojazdu. Podczas badania przejechano większość ulic Podkowy Leśnej oraz część miejscowości Owczarnia,Żółwin i Otrębusy, łącznie dystans 47 km, ze średnią prędkością 18,8 km/h. Pyłomierz pobrał ponad 19,5 tysięcy pomiarów. W czasie badania maksymalne odnotowane stężenie wyniosło 386,5 µg/m³, minimalne 67.8 µg/m³. Rezultaty pomiarów przetworzone zostały do postaci cyfrowej mapy przy pomocy Państwowego Instytutu Badawczego Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa. Podczas pomiarów temperatura powietrza wynosiła ok. – 4 st. C., prędkość wiatru: ok. 2-3 m/s.

Na terenie Podkowy Leśnej zidentyfikowano 11 większych obszarów o podwyższonym stężeniu pyłów zawieszonych:

1. Obszar położony pomiędzy ul. Różaną, Głogów, Sasanek, Kwiatową, Bluszczową i Jana Pawła II.
2. Odcinek wzdłuż ul. Jana Pawła II od WSTH do granicy Podkowy Leśnej
3. Skrzyżowanie Al. Lipowej i Jana Pawła II
4. Okolice ul. Krasińskiego
5. Wiewiórek pomiędzy Wilczą i Myśliwską
6. Borsucza
7. Główna pomiędzy Warszawską i Błońską
8. ul Brwinowska, pomiędzy granicami miasta a ul. Błońską
9. Gołębia pomiędzy Orlą i Sokoła
10. Reymonta pomiędzy ul. Jodłową i Słowackiego.

Mapa pokazuje stężenia średniej ważonej zawartości pyłu PM 10 w Podkowie Leśnej i okolicy. Zobrazowano stężenie pyłu PM10 w skali od zera do nieskończoności, gdzie wyraźnie widać, że najgorsze powietrze tego dnia było na obrzeżach miasta od strony Brwinowa, a także od południowej w południowo-zachodniej części Podkowy.

Ponadto punktowe podwyższone stężenia na mniejszym obszarze stwierdzono w ok. 20 innych punktach Podkowy Leśnej.

Na na kolejnym slajdzie widać punkty lokalne zanieczyszczenie, to jest ten intensywny niebieski kolor – są to lokalni truciciele, tutaj też warto zwrócić uwagę że oprócz kilku miejsc w Podkowie, w tym największego  skupiska  trucicieli w okolicach Storczyków, Bluszczowej, Jałowcowej i punktowych miejsc na Jana Pawła II,  Brwinowskiej i Błońskiej Borsuczej, Krasińskiego, to największe stężenie punktowe o dosyć dużym obszarze oddziaływania znajduje się także poza Podkową Leśną, na południowym zachodzie w rejonie ulicy Nadarzyńskiej i Kazimierzowskiej – dojazd do Podkowy Leśnej oraz w Otrębusach ul. Wiejska i Platanowa, na odcinku od ul. Jeżynowej. Może wyraźniej to widać na mapie poniżej.

Uwagi

Oszacowanie rejonów o najwyższych stężeniach pyłu zawieszonego PM10 oparto na pomiarach  prowadzonych wyłącznie wzdłuż ulic. Po przetworzeniu danych przez oprogramowanie stworzono szacunkową mapę stężeń występujących tego dnia w Podkowie Leśnej. Nie jest ona tożsama z rzeczywistymi stężeniami w wymienionych obszarach i punktach, ale może być pewna wskazówką w identyfikacji najbardziej zanieczyszczonych obszarów Podkowy Leśnej.

Ponadto jednorazowy pomiar nie może być miarodajny dla szerszego obrazu stężeń pyłów zawieszonych w Podkowie Leśnej. Wskazane byłoby sporządzenie dodatkowych pomiarów by wychwycić prawidłowości.

Dzień przeprowadzenia pomiarów był pierwszym dniem ferii w woj. mazowieckim, w związku z tym można przypuszczać, że część mieszkańców była poza domem. Może to oznaczać, że obraz stężeń pyłów zawieszonych będzie wyglądać inaczej podczas pomiaru przeprowadzonego w innym czasie.

Metodologia pomiarów

Pomiary wykonywano z wykorzystaniem przenośnego pyłomierza DustTrak 8530 firmy TSI doposażonego w tor kondycjonowania powietrza (podgrzewany wlot powietrza atmosferycznego w celu uniknięcia pomiaru frakcji ciekłej aerozoli, niezbędny podczas prowadzenia pomiarów w warunkach zalegającej mgły) oraz możliwość logowania położenia urządzenia z wykorzystaniem technologii GPS.

Wszystkie dodatkowe elementy układu pomiarowego zostały zaprojektowane i wykonane przez pracowników Zespołu Fizyki Środowiska WFiIS AGH. Zmodyfikowano zakupione przez stowarzyszenie Krakowski Alarm Smogowy komercyjne pyłomierze DustTrak 8530 firmy TSI do przewidywanych badań oraz wdrożono odpowiednie procedury kalibracyjne.

W trakcie badania przeprowadzono pomiar stężenia pyłu zawieszonego PM10 wraz z jednoczesnym zapisem położenia urządzenia pomiarowego. Zapis danych prowadzony jest z częstotliwością 5 Hz. Ponieważ  pomiar wykonywano z użyciem samochodu osobowego, poruszającego się po drogach publicznych, zdecydowano się na prowadzenie ich w godzinach nocnych.

Niskie natężenie ruchu ulicznego w godzinach nocnych pozwoliło zredukować wpływ źródeł PM10 związanych z transportem kołowym na mierzone wartości stężeń. Dodatkowym atutem prowadzenia kampanii w godzinach nocnych była stabilność warunków meteorologicznych. Występujące w trakcie pomiarów nocne inwersje temperatury mogą zredukować mieszanie pionowe atmosfery. Pomiar prowadzono przy niskiej prędkości wiatru by zmniejszyć mieszanie powietrza. Mierzone w takich warunkach podwyższone stężenia pyłu PM10 można będzie wiązać głównie z lokalnymi źródłami emisji zanieczyszczeń pyłowych (niska emisja).

Link do mapy interaktywnej: Podkowa-Leśna

……………………….

Wkrótce zamieszczę odnośnik do interaktywnej mapki, gdzie będziecie Państwo mogli sami przeanalizować poziom zanieczyszczeń.