Coraz częściej uświadamiamy sobie, że wysoka jakość ukształtowania przestrzeni publicznej wpisuje się w wartość miasta, jakość życia i zamieszkiwania. O jej atrakcyjności nie tylko decyduje jej powszechna dostępność, ale też atrakcyjność wizualna i funkcjonalna oraz stopień bezpieczeństwa przebywania w niej. Sposób zorganizowania przestrzeni ma ogromny wpływ na kreowanie kontaktów między osobami w niej przebywającymi. Tworzenie więzi i relacji międzyludzkich to właściwie kluczowe zadanie dobrze zorganizowanych miejsc użyteczności publicznej.

Nie można dziś podejmować prób uporządkowania choćby małego wycinka przestrzeni miejskiej zamykając się w obrębie tylko własnej doraźnej potrzeby.  Kilka dni temu na terenie MOK, obok wcześniej ustawionego „pająka”, zostały ustawione dwa urządzenia służące aktywności fizycznej na świeżym powietrzu. Z informacji które zostały podane na łamach jednego z medium społecznościowych, a później na strony www miasta dowiedzieliśmy się, że konieczne są jeszcze prace wykończeniowe – czyli oddano w użytkowanie mieszkańców urządzenie jeszcze nie gotowe. Nowa „siłownia” i „pająk” cieszą. Można nawet westchnąć „nareszcie”.

Jak to ma się do planów zagospodarowania MOK, czy do planów zagospodarowania centrum? Czy w ogóle jest taki plan?

Pierwsze próby zagospodarowania centrum Podkowy pojawiły się na jesieni 2009.  W marcu 2010r. na posiedzeniu Komisji Ładu Przestrzennego i Ochrony Środowiska arch. Piotr Sudra przedstawił główne założenia Koncepcji Zagospodarowania Centrum Miasta Ogrodu Podkowa Leśna.

Szczególne zainteresowanie wzbudziły wówczas rozwiązania dotyczące przeznaczenia byłego terenu MOK-u na potrzeby sportu i rekreacji. Zleceniodawcą opracowania był Urząd Miasta. Koncepcja była efektem prac rozpoczętych w 2008 roku od inwentaryzacji urbanistycznej, wykonania analiz:
– stanu zagospodarowania i zainwestowania,
– istniejących powiązań funkcjonalnoprzestrzennych,
– stanu własności działek,
– dostępności publicznej terenów zgodnie ze stanem ówczesnym istniejącym,
– dostępności publicznej terenów, w wyniku realizacji obowiązującego MPZP z perspektywy stanu możliwego do zaistnienia.
Całemu procesowi pracy towarzyszyła szeroka dyskusja o zagospodarowaniu centrum naszego miasta z udziałem mieszkańców, wywołana wcześniejszym przedstawieniem analizy stanu istniejącego. Kolejna dyskusja nad koncepcją zagospodarowania centrum odbyła się 25 maja 2010 roku w podkowiańskim Pałacyku  na XL sesji Rady Miasta Podkowy Leśnej. Własne uwagi i pomysły zgłaszali licznie przybyli mieszkańcy oraz radni.

Jak podkreślali autorzy koncepcji „W szczególnym przypadku zabytkowego Miasta Ogrodu Podkowy Leśnej ze względu na jego historycznie ukształtowany Plan znajomość ta (przyp. obszaru opracowania) jest niesłychanie ważna dla uniknięcia błędnych decyzji oraz w celu rzeczywistego rozwiązania szeregu istotnych problemów zagospodarowania miasta. …. Przeprowadzone prace analityczne to dokładna analiza obecnego zagospodarowania i zainwestowania oraz użytkowania terenu, prowadzone w czasie wielokrotnych wizji lokalnych w różnych porach roku oraz sytuacjach użytkowania. Analizy te były przez autorów prowadzone na bieżąco, wielokrotnie, ze względu na zamieszkanie w Podkowie Leśnej oraz jej znajomość również w czasie codziennego „użytkowania”. Obrazem stanu tych zagadnień jest zgromadzona dokumentacja fotograficzna, częściowo wyeksponowana w opracowaniu na ca 200 zdjęciach, a licząca około 1000 sztuk oraz wykonana w 2008r. inwentaryzacja miasta. W czasie prac nad koncepcją, pomimo wykonanej inwentaryzacji urbanistycznej w 2008 roku oraz ca 1000 zdjęć, przy rozważaniu możliwości sposobu zagospodarowania poszczególnych terenów, wielokrotnie ponownie analizowano (inwentaryzowano, wręcz domierzając poszczególne drzewa czy obiekty) dla sprawdzenia czy propozycja zagospodarowania jest realna (np. MOK, teren WKD, teren przy poczcie, baza przy Jeleniej, teren skweru naprzeciw Urzędu, przejście pod torami itp.). Naturalnie inwentaryzacja tak dokładna robiona była w miejscach istotnych dla rozwiązania problemu. Materiały szczegółowych analiz znajdują się w materiałach roboczych opracowania w pracowni autorskiej”.

Przytoczyłem słowa autorów, aby w części uzmysłowić i przypomnieć duży zakres wykonanej pracy. Nie do pominięcia jest fakt, że opracowanie zostało zlecone i opłacone przez Urząd Miasta. W koncepcji zwrócono uwagę, tak samo zresztą jak wcześniej w zapisach MPZP na potrzebę powiązań funkcjonalnych MOK z Parkiem Miejskim. Zaproponowano stworzenie z terenu MOK obszaru zintegrowanego przestrzennie i funkcjonalnie z terenem Parku i Kasynem.

Proponowano urządzenie wjazdu i ciągu pieszego w kierunku Parku od ulicy Akacjowej. Ciąg miał dzielić obszar na dwie części funkcjonalne północną – rekreacji ruchowej w zieleni oraz południowa kubaturową. Koncepcja zakładała ( po likwidacji baraku – dzisiaj już tego problemu częściowo nie ma) możliwość umieszczenia 2 placów do gier ruchowych, w tym 2 pełnowymiarowych kortów tenisowych wraz z „realizacją wśród drzew małego pawilonu mieszczącego sanitariaty oraz przebieralnie.”

Zdaniem autorów istniejący barak wzdłuż ulicy Świerkowej powinien pozostać zachowany jedynie tymczasowo. Za najbardziej istotny element koncepcji uznano powiązanie terenów publicznych ogólnodostępnych: Park Miejski wraz z terenem przy parkowym pozyskany od właścicieli ( działki pomiędzy ulicą Iwaszkiewicza a Sportową), teren MOK, Stacji WKD, ul. Akacjowa które zdaniem autorów powinny funkcjonować jako jedna przestrzeń publiczna.

Co zostało z Koncepcji?

Po ponad czterech latach od prezentacji koncepcji, jej zleceniodawca Urząd Miasta nie pamięta ani o postulowanych rozwiązaniach, ani o wadze przestrzeni publicznej w funkcjonowaniu miasta, ani o wydanych, przecież w celu uporządkowania tej przestrzeni pieniądzach. Na dzień dzisiejszy na terenie MOK, barak został przekształcony w mieszkania socjalne (wbrew zapisom Miejscowego Planu Zagospodarowania), korty tenisowe zaprojektowano na terenie szkoły, co spotkało się z ogromnym sprzeciwem mieszkańców, więc temat upadł, teren MOK ogrodzono, gdzie brama od strony Parku (od ul. Iwaszkiewicza) jest zamknięta, furtki brak. Urządzenia do ćwiczeń zostały ustawione bez uwzględnienia planów koncepcyjnych całego terenu centrum, w oderwaniu od potrzeb funkcjonalnych samego terenu MOK.

Działania bez wyraźnego celu, planowania i braku wykorzystywania istniejących zasobów doprowadzają do zmiany przestrzeni miejskiej na całkiem przypadkową, chaotyczną i jarmarczną przestrzeń targowisk wiejskich. Czas, by nasza podkowiańska przestrzeń publiczna była zagospodarowywana zgodnie z ustalonymi, wypracowanymi zasadami w sposób partycypacyjny i spełniała standardy decydujące o harmonii i porządku przestrzennym.

Regulamin sobie, Burmistrz sobie.

Zdjęcie p. Burmistrz wykonała Sylwia Wodonos-Dąbrówka i pochodzi z portalu facebook (grupa Podkowa Leśna) z dnia 29.08.14r.