W połowie grudnia 2021 r. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego wydał decyzję orzekającą o uchyleniu decyzji Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wpisującej Aleję Lipową do rejestru zabytków oraz o przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego argumentuje swoje rozstrzygnięcie w następujący sposób: Analizując materiał dowodowy, jak i treść zaskarżonej decyzji nr 80/2021 z 20.08.2021 r. należy stwierdzić, że Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków nie dokonał prawidłowego rozpoznania przedmiotowego obiektu. Zgromadzony w aktach sprawy materiał dowodowy nie uzasadnia uznania indywidualnych wartości ww. alei, jako formy zaprojektowanej zieleni, natomiast potwierdza dotychczasowe ustalenia dotyczące jej roli w historycznym układzie urbanistycznym miasta-ogrodu Podkowa Leśna. Dalej w uzasadnieniu czytamy, że materiał dowodowy nie pozwala na określenie indywidualnych wartości zabytkowych Alei Lipowej, ponieważ odnosi się wyłącznie do waloryzacji ww. alei jako historycznego elementu w koncepcji miasto-ogrodu Podkowa Leśna. 

Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego stwierdził ponadto, że konieczne jest przeprowadzenie postępowania wyjaśniającego w celu prawidłowego ustalenia stron postępowania, a także przedmiotu i zakresu ochrony konserwatorskiej. W efekcie przekazał sprawę Konserwatorowi Zabytków do ponownego rozpatrzenia.

W celu przyspieszenia zakończenia sprawy, skorzystałem z możliwości wniesienia sprzeciwu do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, wnosząc o uchylenie  decyzji Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, uznając że Minister powinien uchylić decyzję w całości, a nie przekazywać do ponownego rozpatrzenia. W sprzeciwie zwrócono uwagę na fakt, że materiał dowodowy zgromadzony przez Konserwatora Zabytków był wystarczający do wydania przez Ministra decyzji merytorycznej i nie było konieczności przedłużenia postępowania ponad niezbędna miarę. Mając na uwadze, że Konserwator Zabytków, prowadząc postępowanie przez 1,5 roku (!), nie był w stanie zgromadzić dowodów, które potwierdzałyby posiadanie przez Aleję Lipową samoistnych wartości zabytkowych, to nie ma podstaw sądzić, że przy kolejnym podejściu do sprawy, zabraniu i mieszkańcom i okazałym, pomnikowym lipom kolejnych 18 czy 20 miesięcy, znajdzie dodatkowy materiał dowodowy, a tym samym nie ma uzasadnienia dla przedłużania postępowania. Jedynym materiałem z zakresu naukowego jest Studium Historyczne dla Podkowy Leśnej opracowane na potrzeby wpisu naszego miasta do rejestru zabytków w 1981 roku, a to znaczy, że konserwator przez 18 miesięcy prowadzenia postępowania nie znalazł żadnych nowych argumentów uzasadniających wpis alei do rejestru. Podkreślono, że Aleja Lipowa posiada już aktualną i skuteczną ochronę na mocy wpisu układu urbanistycznego, zabudowy i zieleni Miasta Ogrodu Podkowa Leśna do rejestru zabytków, a dalsze przedłużanie postępowania będzie miało skutek odwrotny od zamierzonego – zamiast chronić substancję zabytkową Alei Lipowej, w celu jej zachowania dla przyszłych pokoleń, doprowadzi do jej zniszczenia w stopniu niemożliwym do odtworzenia.

Przypominam, że do czasu zakończenia postępowania w Alei Lipowej nie mogą być prowadzone żadne prace, w tym prace pielęgnacyjne.