Zgodnie z uchwałą Rady Miasta Podkowa Leśna Nr 188/XXXII/2016 z dnia 13 grudnia 2016 r. zmieniły się zasady odbioru odpadów zielonych (liści, trawy). Od 2 stycznia 2017 r. zostały wprowadzone ograniczenia w ilości odbieranych worków w ramach systemu miejskiego:
do 1 worka miesięcznie w okresie od 1 stycznia do 30 września i od 1 do 31 grudnia
oraz
w ilości do 10 worków miesięcznie w okresie od 1 października do 30 listopada.
W tym roku planowane jest ustalenie bonifikaty (ok.25%) dla mieszkańców powyżej 65 roku życia (możliwie jak najszybciej). W tym samym czasie nastąpi zmiana wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (narzucona odgórnie).
Geneza.
W ramach przyjętych rozwiązań w nowelizacji ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach w lipcu 2013r., mieszkańcy płacą jedną solidarną stawkę za wywóz odpadów ustaloną w drodze uchwały Rady Miasta wnosząc tę opłatę do gminy. Gmina ma obowiązek zapewnić selektywną zbiórkę odpadów, a powstające odpady następnie są przekazywane do instalacji regionalnych, które zapewnią ich odpowiednie zagospodarowanie. Wywóz odpadów jest obowiązkiem gminy, która zawiera umowę z wyłonioną w ramach przetargu firmą, mieszkańcy nie mają prawa wyboru firmy, zaś mają obowiązek uiszczać opłatę zgodnie z podjętą uchwałą.
Od początku wprowadzenia zmian w ustawie, a co za tym idzie uchwały Rady Miasta w 2013r., która to miała zapewnić większy porządek, lepszą segregację i mniejsze zaśmiecanie środowiska, występują kłopoty ze zbilansowaniem się systemu. To znaczy opłaty od mieszkańców nie pokrywają kwoty, którą Miasto musi zapłacić firmie wyłonionej w przetargu za wywóz śmieci. Organ kontrolny, jakim jest Regionalna Izba Obrachunkowa w dniu 28 lipca 2014r. nakazał Podkowie Leśnej zweryfikowanie istniejącej stawki opłaty. W kwietniu 2016 po kalkulacjach i przyjętych założeniach Rada Miasta zmieniła dotychczasowe opłaty za selektywną zbiórkę podnosząc je z 10 zł do 15 zł miesięcznie od osoby. Pomimo wzrostu ceny w dalszym ciągu wpłaty od mieszkańców nie pokrywają kosztów gospodarowania odpadami komunalnym ponoszonych przez Miasto. Wyliczenia okazały się teorią, praktyka mieszkańców jest inna. Ilość oddawanych odpadów zielonych w stosunku do 2014r. wzrosła ponad dwukrotnie. Ilość pozostałych śmieci pozostaje na podobnym poziomie.
Jak wygląda to na liczbach?
2016r. – mieszkańcy oddali 1075 ton odpadów zielonych, w tym w miesiącu listopadzie i grudniu 566 ton za łączną kwotę 607.549zł
Ilość pozostałych śmieci -1100 ton. Razem za wywóz wszystkich śmieci w 2016r. Miasto zapłaciło ok. 1.180.000 zł
Wpływy z opłat wnoszonych przez mieszkańców wynikające z deklaracji do budżetu 604.000zł. Faktycznie wpłacili 583.000 zł Różnica jest windykowana. Rok wcześniej mieszkańcy wpłacili 427.000zł.
2014r. – mieszkańcy oddali 440 ton odpadów zielonych za kwotę 247.603zł. Razem za wszystkie śmieci Miasto zapłaciło 900.000zł
Rocznie z budżetu, wbrew zapisom ustawy dokładaliśmy 500-600 tysięcy złotych, co daje równowartość remontu (budowy) średnio jednej drogi rocznie.
Należy również pamiętać, że płacimy za faktycznie wywiezioną tonę, więc jeżeli śmieci produkujemy więcej, to za każdą dodatkową tonę Miasto musi dopłacić, czyli cena dla mieszkańców powinna wzrosnąć.
Obowiązek zgłoszenia się do systemu odbioru odpadów.
Nie ulega wątpliwości, że za wywóz zużytych śmieci i zebranych liści (trawy) każdy z nas powinien zapłacić. Każdy mieszkaniec ma obowiązek zgłoszenia się do systemu miejskiego. Na 3864 zameldowanych mieszkańców – 3357 zostało zgłoszonych do systemu odpadów. Czyli brakuje ok. 500 osób. Na bieżąco są weryfikowane deklaracje (ilość zgłoszonych osób, a ilość faktycznie mieszkających), za ich brak będą naliczane wsteczne opłaty wraz z odsetkami karnymi i kary administracyjne. Gdy „zapominalscy” mieszkańcy zgłoszą się sami, unikną najbardziej przykrych konsekwencji. W przypadku niewykonania obowiązku przez mieszkańców (niezłożenia deklaracji, bądź podania mniejszej liczby mieszkańców) zgodnie z art.5 ustawy wydaje się decyzję nakazującą wykonanie obowiązku. Wykonanie decyzji podlega egzekucji w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji.
Skąd bierze się cena?
Jest jeszcze druga strona medalu – problem solidarnego płacenia tych, którzy nie grabią – za tych, którzy grabią i oddają worki z liśćmi (trawą), co było wielokrotnie poddawane dyskusjom na komisjach Rady Miasta w kontekście sprawiedliwości społecznej. Ustawa nie dopuszcza sytuacji, w której za odbiór liści płacą tylko ci, którzy je wystawiają do odbioru. Są nieruchomości, w których rocznie nie oddaje się ani jednego worka, a są i takie, w których oddaje się ich kilkaset. Również ustawa nie dopuszcza możliwości nie odbierania przez Miasto odpadów zielonych, natomiast dopuszcza ich limitowanie (stąd minimalny 1 worek w miesiącu). Chcąc pozostać przy obecnej opłacie, bez kolejnej podwyżki, został przyjęty limit odbieranych worków (podany wyżej) z odpadami zielonym. Należy również pamiętać, że usługa odbioru śmieci przez firmy wzrasta rokrocznie.
Bardzo upraszczając (przyjmując, że wszyscy segregują), chcąc wyliczyć cenę jednostkową na osobę należy całościową roczną cenę za śmieci podzielić przez liczbę mieszkańców, którzy złożyli deklarację. Ustawa również zobowiązuje do wliczenia do ceny opłat administracyjnych (utrzymania) systemu oraz promocji, co w Podkowie chwilowo nie ma miejsca (nie są te koszty wliczone).
Czyli cena śmieci za zeszły rok 1.180.000zł : 3357 (ilość osób zadeklarowanych) :12 (ilość miesięcy) = 29,30zł. Tyle powinien każdy mieszkaniec zapłacić za śmieci, które oddał, aby system nam się zbilansował zgodnie z zaleceniem RIO z lipca 2014 r.
Jak już pisałem wyżej dotychczas (bezprawnie) wywóz śmieci (w tym odpadów zielonych) dla mieszkańców był dofinansowywany z budżetu miasta. Na komisjach radni wielokrotnie podejmowali temat, analizując przedstawione przez urząd dane, podkreślając konieczność dostosowania się do obowiązujących przepisów.
Również w kontekście grabienia dyskutowano o ochronie lasu, ściółki, kompostowaniu itp. – myślę, że tu podział jest i będzie na tych, co uważają, że można grabić i na tych, co uważają, że grabiąc wszystko – niszczymy środowisko (Podkowę). Jak sądzę, zależy to od indywidualnych poglądów i potrzeb estetycznych. Złoty środek musimy znaleźć sami.
Wybór firmy
Wybór firmy odbierającej śmieci odbywa się tylko w drodze przetargu – wygrywa ta, która dała najkorzystniejsze warunki dla mieszkańców – cena jest jedną z wag. Specyfikacja do przetargu na rok 2017 zgodnie z uchwałą Rady Miasta zawierała m.in. limity odbioru odpadów zielonych. Na odbiór śmieci w Podkowie Leśnej wyłoniono przedsiębiorcę SIR- COM.
Oferty złożone (bip.podkowalesna.pl/przetarg/)
- Eko-Hetman 801.007,51 zł
- Jarper 775.495,10 zł
- SIR-COM 657.382,46 zł.
Z ulotki wrzuconej do skrzynki możemy dowiedzieć się, że poza systemem miejskim SIR- COM zaproponował mieszkańcom dodatkową usługę – wywóz liści za cenę 5 zł/worek 120 l. Nie ma obowiązku korzystania z usługi dodatkowej. Liście możemy kompostować we własnym zakresie lub wywozić korzystając z innych przedsiębiorców, tak jak to robiliśmy przed rokiem 2013. Miasto nie może pośredniczyć w usługach dodatkowych. Przypominam, że obowiązuje zakaz palenia liści, grozi za to ukaranie grzywną do 500 zł lub w skrajnych przypadkach skierowanie sprawy do sądu.
Gdzie muszą zostać wywiezione śmieci przez firmę, w tym liście ze zbiorowego odbioru, czyli gminy?
Firmy są zobowiązane wywieźć śmieci ze zbiorowego odbioru (gmin) tylko do Regionalnych Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych (RIPOK). Marszałek Województwa w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami dla Mazowsza wyznaczył 5 regionów gospodarki odpadami, my należymy do regionu warszawskiego. W ramach regionu zostały wyznaczone instalacje, śmieci z gminy muszą być kierowane do RIPOK-ów położonych najbliżej miejsca wytwarzania odpadów. Tak stanowi prawo. I tyle w temacie dowolności i wolnego rynku. Marszałek w zeszłym roku również wprowadził limity dla instalacji (RIPOK) polegające na ograniczeniach przyjmowania odpadów zielonych, zatem firmy obsługujące gminy mają ograniczenia w oddawaniu liści. Dlatego ECO – Hetman przestał odbierać od mieszkańców Podkowy, Milanówka i pozostałych gmin odpady zielone w październiku 2015r. i nastąpiła zmiana odbierającego. Liście od osób prywatnych mogą być oddawane bez ograniczeń, również na kompostowniki.
Ustawa jest ułomna, żeby nie powiedzieć, że w swoich ograniczeniach fatalna. Gminy (również te sąsiednie) mają ogromne problemy ze finansowaniem systemu. Każda próbuje radzić sobie na swój sposób, dobierając metody odbioru do warunków jakie stwarza gmina (gęstość zaludnienia, ilość odbiorców w blokach, zadrzewienie, kulturę segregowania śmieci przez mieszkańców, wpływy od mieszkańców do budżetu itd.). Nie ma dobrego rozwiązania, problemy pozostają.
Zdaję sobie sprawę, że dla osób, które korzystały z dotychczasowego przywileju, a sam należę do tej grupy (grabiącej, choć nie wszystko) nowe zasady będą powodowały dodatkowy koszt. Niemniej jednak za to co oddajemy musimy zapłacić, co do tego nie mieli wątpliwości także radni podejmując taką, a nie inną uchwałę. Istniała jeszcze druga możliwość – podniesienia co najmniej dwukrotnie dotychczasowych opłat (dla wszystkich grabiących i niegrabiących) i pozostawienia odbioru bez limitu na kolejny rok. Ale na to nikt się nie zdecydował.
Wchodząc w Nowy Rok, trzeba mieć nadzieję (właściwie nie pozostaje nic innego), że będzie też pozytywny aspekt tej zmiany, będziemy mniej grabić w częściach typowo leśnych naszych działek i więcej kompostować co przysłuży się środowisku. W tym zakresie zwiększone też będą działania edukacyjne.
Na temat harmonogramu wywozu przedstawionego przez firmę SIR – COM – będą prowadzone rozmowy. Do czasu ewentualnej zmiany obowiązuje ten wrzucony do skrzynek.
Worki, które Państwu pozostały z zeszłego roku (z napisem Hetman) będą odbierane do wyczerpania zapasów.