Od kilkunastu dni na portalu społecznościowym Facebook, w kilku grupach udostępniany jest przez samego autora Cezarego Wrzoska  wniosek złożony do urzędu miasta  o „zawieszenie realizacji przebudowy zabytkowej Alei Lipowej w Podkowie Leśnej i przeprowadzenie konsultacji społecznych w sprawie sposobu zagospodarowania części nieutwardzonej Alei”, toczą się wokół tego tematu dyskusje, a sympatycy skupieni wokół stowarzyszenia Dendropolis zbierali pod tym wnioskiem podpisy. Do skrzynek mieszkańców zostały wrzucone także anonimowe ulotki.  Stowarzyszenie Dendropolis jako jedyna organizacja pozarządowa wydało oświadczenie na swojej stronie FB w kwestii poparcia  dla inicjatywy wstrzymania budowy.  W związku z tym, że temat jest omawiany w przestrzeni publicznej, także i ja zamieszczam w tej formie odpowiedź (poza wysłaną do wnioskodawcy). Należy mocno podkreślić, że pomimo bardzo aktywnych działań reklamowych, zgodnie z Regulaminem (znanym wnioskodawcy, bo się na niego powołał w piśmie) pod wnioskiem podpisało się 108 osób ( są to osoby zameldowane lub widniejące w spisie wyborców PL, które podały imię i nazwisko, adres oraz złożyły swój podpis). Pozostałe podpisy nie spełniały podstawowego wymogu, osoby podały adresy spoza Podkowy lub nie były do zidentyfikowania jako mieszkańcy Podkowy. Do urzędu także przyszło kilka osób, które chciały wycofać swój podpis, mówiąc, że zostały wprowadzone w błąd – ta prośba nie została uwzględniona, choć wskazuje na budzący wątpliwości co do intencji sposób zbierania podpisów. Całą tę historię odbieram jako próbę zablokowania kolejnej inwestycji ( po stawie) przez tożsamą grupę osób, wprowadzenie szerokiej opinii publicznej w błąd i narażenia miasta na bardzo duże straty finansowe, nie wspomnę o stratach społecznych. Na żadnym etapie projektowania nie wystąpiono o informację publiczną.

Poniżej  obszerna odpowiedź na wniosek

Na podstawie § 9 ust. 6 Regulaminu określającego zasady i tryb przeprowadzania konsultacji społecznych z mieszkańcami Miasta Podkowa Leśna, przyjętego uchwałą Nr 221/XXXV/2017 Rady Miasta Podkowa Leśna z dnia 30 marca 2017 r., po formalnym i merytorycznym rozpatrzeniu wniosku o „zawieszenie realizacji przebudowy zabytkowej Alei Lipowej w Podkowie Leśnej i przeprowadzenie konsultacji społecznych w sprawie sposobu zagospodarowania części nieutwardzonej Alei” z dnia 20 stycznia 2020 r., podpisanego przez grupę 108 mieszkańców Miasta Podkowa Leśna (pozostałe podpisy nie spełniały wymogów ww. Regulaminu), który wpłynął do tutejszego Urzędu w dniu 10 lutego br., informuję, że odmawiam zawieszenia prac i  przeprowadzenia konsultacji społecznych w sprawie sposobu zagospodarowania części nieutwardzonej Alei Lipowej.

Na wstępie należy podnieść, że wniosek o przeprowadzenie konsultacji społecznych w sprawie sposobu zagospodarowania części nieutwardzonej ulicy Lipowej zawiera braki formalne, tj. nie wskazano propozycji trybu przeprowadzenia konsultacji, ani propozycji czasu ich trwania. Jednakże z uwagi na istotę sprawy postanowiłem bez zbędnej zwłoki odnieść się do jego warstwy merytorycznej. Zawiera też brak odpowiednich zapisów dotyczących RODO w tym integralności, czasu i sposobu przechowywania, brak klauzul informacyjnych, podstaw przetwarzania danych jak i jasnego wskazania administratora danych i celu ich wykorzystywania, tym samym zachodzi uzasadniona obawa, że dane nie są odpowiednio chronione.

Proces konsultacji

Odnosząc się wprost do zarzutu o przeprowadzeniu inwestycji w Alei Lipowej z pominięciem głosu opinii publicznej stanowczo podkreślam, że jest on całkowicie chybiony. Proces projektowy od samego początku miał formę uspołecznioną.

W dniu 25 lutego 2016 r odbyło się otwarte spotkanie burmistrza z mieszkańcami na którym byli przedstawiciele podkowiańskich organizacji pozarządowych, gdzie przedstawiono szeroko plany inwestycyjne miasta m.in. dotyczące zlecenia projektu i przebudowy całego ciągu ulicy Lipowej (obu jej części). Informacja o spotkaniu została ogłoszona w sposób zwyczajowy, tj.:

• została zamieszczona na stronie internetowej Miasta – http://podkowalesna.pl/miasto-ogrod/miasto-ogrod-aktualnosci/spotkanie-z-mieszkancami-dotyczace-planowanych-inwestycji-w-miescie/,
• została zamieszczona na profilu Urzędu Miasta Podkowa Leśna na portalu społecznościowym FB,
• została wywieszona na tablicach ogłoszeń na terenie Miasta Podkowa Leśna,
• została zamieszczona na blogu Burmistrza Miasta Podkowa Leśna – http://arturtusinski-podkowa.pl/spotkanie-mieszkancami/,

W dniu 8 września 2016 r. zorganizowano spotkanie z mieszkańcami, na którym dyskutowano na temat rozwiązań drogowych w ulicy Lipowej, jak i na ulicach Głównej i Kwiatowej. Informacja o spotkaniu została ogłoszona w sposób zwyczajowy, tj. w dniu 2 września 2016 r.:

1. została zamieszczona na stronie internetowej Miasta – http://podkowalesna.pl/miasto-ogrod/miasto-ogrod-aktualnosci/zaproszenie-spotkanie-mieszkancami/,
2. została zamieszczona na profilu Urzędu Miasta Podkowa Leśna na portalu społecznościowym FB,
3. została wywieszona na tablicach ogłoszeń na terenie Miasta Podkowa Leśna,
4. została wrzucona do skrzynek mieszkańców ulic Lipowej, Głównej i Kwiatowej,
5. została zamieszczona na blogu Burmistrza Miasta Podkowa Leśna – http://arturtusinski-podkowa.pl/spotkanie-z-mieszkancami-5/ oraz jego profilu oraz profilu społecznościowym FB Burmistrza Miasta ,

Kolejne spotkanie odbyło się w dniu 21 grudnia 2016 r. Informacja o spotkaniu wraz z poinformowaniem o udziale ekspertów została ogłoszona w sposób zwyczajowy, tj. w dniu 15 grudnia 2016 r.:

1. została zamieszczona na stronie internetowej Miasta – http://podkowalesna.pl/miasto-ogrod/miasto-ogrod-aktualnosci/spotkanie-burmistrzem-miasta-podkowa-lesna-2/,
2. została zamieszczona na profilu Urzędu Miasta Podkowa Leśna na portalu społecznościowym FB,
3. została wywieszona na tablicach ogłoszeń na terenie Miasta Podkowa Leśna,
4. została wrzucona do skrzynek mieszkańców ul. Lipowej,
5. została zamieszczona na blogu Burmistrza Miasta Podkowa Leśna – http://arturtusinski-podkowa.pl/spotkanie-z-mieszkancami-6/ oraz profilu społecznościowym FB Burmistrza Miasta Podkowa Leśna,

Na wszystkich spotkaniach kilkudziesięciu mieszkańców skorzystało z możliwości podjęcia dyskusji nad wariantami koncepcyjnymi, zadawania pytań oraz zgłaszania swoich zastrzeżeń w obecności projektanta, Miejskiego Konserwatora ds. Zabytkowej Zieleni (wykonującego zadania z zakresu Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków) i eksperta ds. zabytkowej zieleni.

Kolejnym otwartym spotkaniem na którym przedstawiono plany inwestycyjne min dotyczące ulicy Lipowej i budowy tam ścieżki rowerowej było spotkanie organizowane przez CKiIO w ramach cyklu „Rozmowy o dobrym Mieście: Jak się poruszamy? Ludzie i pojazdy, drogi i ścieżki” 25 marca 2017 r. W całodziennym spotkaniu w formie otwartych warsztatów podzielonym na bloki tematyczne udział między innymi wzięli: prof. Sławomir Gzell, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, prof. Krzysztof Domaradzki, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej, prof. Krystyna Guranowska-Gruszecka, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej; dr Maciej Sulmicki, prezes Stowarzyszenia  Zielone Mazowsze, dr  inż. Marzena Suchocka, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego

Informacja o spotkaniu wraz z poinformowaniem o udziale ekspertów została zamieszczona na stronie internetowej https://www.ckiopodkowa.pl/rozmowy-o-dobrym-mie%C5%9Bcie-jak-si%C4%99-poruszamy, profilu społecznościowym FB CKiIO, w formie papierowej została wywieszona na tablicach ogłoszeń na terenie Miasta Podkowa Leśna oraz zamieszczona na stronie www miasta http://podkowalesna.pl/kultura/kultura-aktualnosci/seminarium-cyklu-rozmowy-o-dobrym-miescie/.

Proces projektowania Alei Lipowej zbiegł się również w czasie z pogłębionymi konsultacjami Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Podkowa Leśna, prowadzonymi od września do listopada 2017 r. We wskazanym okresie zorganizowano m.in. badanie ankietowe, punkt konsultacyjny, panel ekspercki oraz spotkania konsultacyjne. Zarówno w bezpośrednich rozmowach z mieszkańcami, jak i w kwestionariuszach ankiety, podejmowano temat istniejącego i docelowego zagospodarowania części północnej Alei Lipowej.

Niezależnie od opisanych powyżej form konsultacji wielu mieszkańców skorzystało z możliwości zapoznania się z założeniami projektowymi oraz indywidualnej rozmowy w siedzibie Urzędu Miasta.

Całokształt przytoczonych wyżej działań konsultacyjnych jednoznacznie obala zarzut pomijania opinii społeczności lokalnej postawiony we wniosku z dnia 20 stycznia br. który wpłynął do tutejszego Urzędu w dniu 10 lutego br., czyniąc go bezpodstawnym.

UZASADNIENIE

20 lat trwają dyskusje o ścieżkach rowerowych, w tym w Alei Lipowej

Proces projektowania ulicy Lipowej był procesem długotrwałym, zapoczątkowanym ok. 2000 r. Miasto Podkowa Leśna wielokrotnie aplikowało o pozyskanie środków zewnętrznych na przebudowę zarówno asfaltowej części jezdnej, jak i części północnej – poprzez urządzenie ciągu pieszo-jezdnego. W latach 2006-2010 Rada Miasta Podkowa Leśna V kadencji wielokrotnie na swoich posiedzeniach podejmowała tematykę przebudowy ulic. Rada Miasta V Kadencji powołała Komisję Doraźną ds. dróg i ciągów pieszych i rowerowych w mieście oraz współpracy z samorządami sąsiednich gmin. Pracom Komisji Doraźnej towarzyszyła ożywiona dyskusja w przestrzeni publicznej. Poruszany wielokrotnie był temat przebudowy ulicy Lipowej, w tym jej części nieutwardzonej, jak i budowy tam ścieżki rowerowej, np. na posiedzeniu 30 sierpnia 2007 r.

Część mieszkańców składało swoje wnioski i przemyślenia dotyczące przyszłej roli ciągów pieszo-rowerowych, tak jak np. Pan Andrzej Tyszka w sierpniu 2007 r. „Pieszo i rowerem po Mieście-Ogrodzie. Projekt rekonstrukcji systemu ciągów pieszych, pieszo-jezdnych, ścieżek rowerowych, traktów spacerowych, … etc. w Podkowie Leśnej 2005-2014”.

2008 – projekt utwardzenia ciągu pieszo-rowerowo-jezdnego kostką Bauma

Wynikiem prac Doraźnej Komisji i dyskusji publicznej było opracowanie na zlecenie Urzędu Miasta Podkowa Leśna w 2008 r. „Projektu przebudowy ul. Lipowej na odcinku ul. Jana Pawła – rondo w Podkowie Leśnej”. Przedmiotem inwestycji miała być modernizacja istniejącej nawierzchni jezdni oraz utwardzenie części gruntowej poprzez budowę ciągu pieszo-rowerowego z funkcją jezdną m.in. z kostki typu Bauma, o funkcji i parametrach:

• szerokość – 4,50 m,
• poza funkcjami spacerowymi miał być wykorzystywany jako dojazd do posesji graniczących z Aleją, w związku z czym jego konstrukcja była zbliżona do parametrów normalnej drogi (płyty kamienne 30x30x10 cm lub kostka kamienna 9/11, podsypka cementowo-piaskowa – 4 cm, górna warstwa podbudowy z tłucznia 4/31,5 – 15 cm, podsypka piaskowa – 10 cm, zagęszczone podłoże gruntowe).
• obrzeża kamienne 8×30 cm na podsypce piaskowej o grubości 5 cm,
• wjazdy na posesje miały mieć szerokość 3 m, a dojścia do furtek po 1,5 m,
• po obu stronach ciągu, na jego brzegach, zaprojektowano wykusze, o wymiarach 1×2 m, w którym miały być ustawione parkowe ławki,
• podbudowa drogi, wraz z dojazdami do posesji, miała być posadowiona na głębokości ok. 40 cm poniżej poziomu gruntu,
• odprowadzanie wody opadowej poprzez spadek podłużny 2% w stronę jezdni.

Realizacja inwestycji według opisanego projektu powodowała konieczność wejścia z robotami ziemnymi w grunt rodzimy, co najprawdopodobniej spowodowałaby zniszczenie części znajdujących się tuż pod powierzchnią gruntu najcenniejszych korzeni szkieletowych. Niemniej jednak w dniu 30 września 2009 r. projekt uzyskał zezwolenie Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a następnie pozytywną opinię Starostwa Powiatu Grodziskiego w zakresie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. W ówczesnym czasie wszystkie projekty były opiniowane przez Miejską  Komisję Urbanistyczną przy Burmistrzu Miasta Podkowa Leśna w składzie, której był arch. inż. Krzysztof Domaradzki. Projekt, mimo założeń mocno ingerujących w strefę korzeniową drzew w ówczesnym czasie nie wzbudzał protestów społecznych ani zastrzeżeń Komisji Urbanistycznej.

W tym samym roku podjęto próbę realizacji przebudowy całej ulicy Lipowej (zarówno remont części południowej jak i budowa części północnej) i Bukowej (nawierzchnia asfaltowa, chodniki) w ramach Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013. Poniżej linki do elektronicznej wersji archiwalnych Biuletynów Miasta:

http://podkowalesna.pl/wp-content/uploads/2009/07/pliki_miasto-ogrod_biuletyny_biuletyn_002_2009.pdf

http://podkowalesna.pl/wp-content/uploads/2009/07/pliki_miasto-ogrod_biuletyny_biuletyn_2_34_2009.pdf

http://podkowalesna.pl/wp-content/uploads/2009/07/pliki_miasto-ogrod_biuletyny_biuletyn_4_39_2010.pdf

  2009 – Wniosek o dofinansowanie utwardzenia Lipowej

W 2009 r. osiem gmin zachodniego Mazowsza, zrzeszonych w stowarzyszeniu „Mazovia”, wystąpiło o dofinansowanie budowy ścieżek rowerowych w konkursie w ramach działania 6.2 Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2013. W ramach tego konkursu Miasto Podkowa Leśna między innymi zgłosiło do realizacji budowę ścieżki rowerowej po północnej (nieutwardzonej) części ulicy Lipowej.

Wobec braku otrzymania zewnętrznego dofinansowania projekt nie doczekał się realizacji.

W dniu 25 marca 2010 roku Rada Miasta Podkowa Leśna podjęła uchwałę nr 168/XXXVII/2010 inicjującą współdziałanie pomiędzy Gminą Milanówek oraz Gminą Brwinów i Gminą Podkowa Leśna, przyjmując dla jego identyfikacji nazwę „Podwarszawskie Trójmiasto Ogrodów”.

Miasto Podkowa Leśna, Miasto Milanówek oraz Gmina Brwinów podpisały umowę o partnerstwie dla realizacji projektu’ pn. „Podwarszawskie Trójmiasto Ogrodów – poprawa spójności obszaru Podwarszawskiego Trójmiasta Ogrodów poprzez współpracę w zakresie polityki społecznej, kształtowania przestrzeni publicznej, gospodarki wodnej i komunikacji”, w ramach działania na rzecz rozwoju miast przez wzmocnienie kompetencji jednostek samorządu terytorialnego, dialog społeczny oraz współpracę z przedstawicielami społeczeństwa obywatelskiego – uchwała Rady Miasta Podkowa Leśna nr 142/XXIX/2013 z dnia 21 marca 2013r., przyjęta jednogłośnie.

Ekspertyza dendrologiczna wszystkich pomników przyrody w Alei Lipowej

W dokumentacjach będących w posiadaniu Miasta znajdują się dwie ekspertyzy dendrologiczno-statyczne obejmujące swoim zakresem 288 drzew pomnikowych na terenie Miasta rosnących wzdłuż ulic Jana Pawła II, Lipowej i Kościelnej. Ekspertyzy wykonano na podstawie badań przeprowadzonych zintegrowaną, bezinwazyjną metodą tensometryczną Elasto-Inclino.  Ponadto w 2015 r. opracowano strategię rozwoju terenów zieleni na obszarze PTO, obejmującą inwentaryzację i diagnozę zasobów przyrodniczych, w tym pomników przyrody. Celem inwentaryzacji było zebranie podstawowych danych oraz rozpoznanie stanu zdrowotnego drzew pomnikowych, w tym cech morfologicznych mogących mieć wpływ na kondycje drzewa. Sformułowano również zalecenia pielęgnacyjne, mające na celu zabezpieczenie zarówno samych drzew, jak i ich otoczenia, przed ewentualnymi skutkami przyszłych zaniedbań. Strategia została przyjęta przez Radę Miasta Podkowa Leśna Uchwałą Nr 126/XXIII/2016 z dnia 26 kwietnia 2016 r.

Na tej podstawie w 2016 r Miasto pozyskało z WFOŚiGW w Warszawie dotację i w konsekwencji przeprowadziło prace pielęgnacyjne 194 drzew pomnikowych, polegających na poprawie ich stanu fitosanitarnego. Przeprowadzono prace z zakresu usunięcia posuszu, redukcji koron, cięć formujących, cięć prześwietlających, założeniu 136 wiązań elastycznych.

W dniu 26 kwietnia 2016 r. Rada Miasta Podkowa Leśna podjęła Uchwałę Nr 124/XXIII/2016 (przyjęta jednogłośnie) w sprawie utworzenia Stowarzyszenia Podwarszawskie Trójmiasto Ogrodów. Stowarzyszenie zostało zawiązane w celu poprawy spójności obszaru gmin: Podkowa Leśna, Brwinów i Milanówek w zakresie polityki społecznej, kształtowania przestrzeni publicznej, gospodarki wodnej i komunikacji; jego finansowanie pochodziło z funduszy EOG (Islandia, Lichtenstein, Norwegia) oraz środków krajowych. Jednym z zadań, do którego realizacji przystąpiono wspólnie, było zadanie pn. „Wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej obejmującej swym zakresem działania priorytetowe ze względu na udrożnienie dróg Podwarszawskiego Trójmiasta Ogrodów”.

W dniu 25 maja 2016 r. zawarto aneks do umowy partnerskiej z marca 2013 r., na podstawie którego do harmonogramu prac włączono wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej ulic Głównej, ul. Kwiatowej (część nieutwardzoną) oraz ul. Lipowej – części drogowej jak i nowego ciągu pieszo-rowerowego. W wyniku postępowania o udzielenie zamówienia publicznego w trybie przetargu nieograniczonego w dniu 7 czerwca 2016 r. podpisano umowę z wykonawcą dokumentacji i tym samym przystąpiono do prac projektowych.

Proces konsultacji – zatrudnienie eksperta z zakresu zieleni zabytkowej

W dniu 8 września 2016 r. odbyło się spotkanie z mieszkańcami na temat rozwiązań drogowych na ul. Głównej i Kwiatowej, na odcinku od ul. Paproci do połączenia z ulicą Parkową, oraz w Alei Lipowej. Informacja o spotkaniu została ogłoszona w sposób zwyczajowy – pojawiła się na stronie internetowej Miasta, profilu FB Miasta jak i na blogu Burmistrza Miasta oraz jego profilu FB. Ogłoszenia w tradycyjnej papierowej formie znalazły się na wszystkich 15 tablicach na terenie Miasta. Dodatkowo, pracownicy gospodarczy Urzędu Miasta wrzucali zaproszenia do udziału w spotkaniu bezpośrednio do skrzynek mieszkańców ul. Lipowej, jak również ulic Głównej i Kwiatowej. Spotkanie, w którym uczestniczyło kilkudziesięciu mieszkańców, było podzielone na dwie części – w drugiej dyskutowano na temat form ochrony, którymi objęta jest Aleja Lipowa oraz – na bazie dwu wstępnych koncepcji zagospodarowania – na temat rozwiązań projektowych oraz funkcji, jaką Aleja powinna pełnić. Mieszkańcy mieli szansę wypowiedzenia się na temat zaprezentowanych wariantów, jak również zgłaszania własnych uwag i postulatów. Podsumowanie spotkania zostało zamieszczone w Biuletynie Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna (nr 5/73/październik 2016 r.).

Efektem dyskusji, która wywiązała się na spotkaniu było podjęcie przeze mnie decyzji o wyłączeniu projektowania ciągu pieszego oraz ścieżki rowerowej w Alei Lipowej z projektu realizowanego w ramach partnerstwa gmin Podwarszawskiego Trójmiasta Ogrodów. Powyższe działanie wynikało ze świadomości szczególnego charakteru i statusu przestrzeni objętej pracami projektowymi oraz chęci wypracowania rozwiązań, które zmniejszą konflikt pomiędzy infrastrukturą, a zabytkową substancją przyrodniczą – pomnikami przyrody. Było również podyktowane trudnościami, które projektant napotkał w zakresie przebudowy istniejącej linii energetycznej – w przypadku tego zagadnienia również zdecydowałem o wykonaniu odrębnego opracowania projektowego obejmującego zmianę lokalizacji słupów i linii napowietrznej na kablową.  Realizacja tych działań, wcześniej nieprzewidzianych, nie pozwoliłaby sfinalizować dokumentacji projektowej opracowywanej w ramach partnerstwa gmin w określonym w umowie terminie.

Należy podkreślić, że zaangażowanie eksperta z dziedziny zieleni zabytkowej w celu opracowania wytycznych i pełnienia nadzoru nad procesem projektowym jest działaniem praktycznie niespotykanym w branży drogowej. Tego rodzaju zabieg nie jest obligatoryjnym elementem procesu projektowego, a wyłącznie jego wartością dodaną i przykładem dobrej praktyki stanowiącej wyraz woli ograniczenia negatywnego wpływu rozwiązań projektowych na kondycję i statykę drzew w Alei Lipowej.

Temat zagospodarowania Alei Lipowej ponownie podjęto na spotkaniu z mieszkańcami w dniu 21 grudnia 2016 r. Do dyskusji zaproszono dr Marzenę Suchocką, architekta krajobrazu i wykładowcę w Katedrze Architektury Krajobrazu SGGW, pracownika Instytutu Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa, kierownika Zespołu Badań i Analiz Stanu Zdrowotnego Zadrzewień na Terenach Zurbanizowanych, przewodniczącą sekcji Drzew Miejskich Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego, specjalistkę w zakresie wpływu prac budowlanych na żywotność drzew i oceny długoterminowego wpływu uszkodzeń oraz gospodarki drzewostanem w miastach (doktorat: „Wpływ warunków siedliskowych na żywotność drzew na terenach budowy’). Dr M. Suchocka jest autorką wielu publikacji dotyczących wpływu inwestycji na drzewostan oraz ochrony drzew w procesie inwestycyjnym, w tym książek: „Projekt Ochrony Drzew na terenie inwestycji”, „Organizacja robót budowlanych na terenach zadrzewionych” oraz „Inżynieryjne metody ochrony i poprawy warunków rozwoju drzew miejskich”.

W trakcie spotkania debatowano na temat koncepcji zagospodarowania części północnej Alei Lipowej – umieszczenia ścieżek dla pieszych oraz dla rowerzystów, urządzenia miejsc wypoczynkowych czy dosadzania roślin pod koronami zabytkowych drzew. Dr M. Suchocka odpowiadała na szereg pytań i wątpliwości zgłaszanych przez uczestników spotkania. Podsumowanie spotkania zostało zamieszczone w Biuletynie Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna (nr 1/75/luty 2017 r.). W spotkaniu uczestniczył także Miejski Konserwator ds. Zabytkowej Zieleni wykonujący zadania z zakresu Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Praktycznym wyrazem złożonych przeze mnie deklaracji w kwestii zwrócenia szczególnej uwagi na drzewa w procesie inwestycyjnym było podpisanie umowy z dr M. Suchocką, w ramach której zobowiązała się ona do uczestnictwa w pracach projektowych. Pierwszym efektem jej działań było opracowanie wytycznych w zakresie rodzaju nawierzchni dla ruchu pieszego oraz rowerowego i innych rozwiązań inżynieryjnych, zmniejszających konflikt pomiędzy infrastrukturą, a drzewami w Alei.

Porozumienie partnerskie (kolejne) międzygminne

Od momentu objęcia urzędu Burmistrza Miasta Podkowa Leśna kładę duży nacisk na prowadzenie dobrej gospodarki finansowej, czego przejawem jest m.in. aktywne ubieganie się o pozyskiwanie funduszy zewnętrznych. Dlatego w czerwcu 2017 r., rekomendowałem Radzie Miasta Podkowa Leśna podjęcie uchwały w sprawie wyrażenia zgody na zawarcie Porozumienia Partnerskiego dotyczącego projektu budowy dróg rowerowych (na każdej z sesji i posiedzeniu komisji stałych  Rady Miasta, na której czy to w sprawozdaniach z prac burmistrza pomiędzy sesjami, czy w czasie dyskusji w temacie ścieżek rowerowych, dofinansowań czy planów inwestycyjnych dotyczących ulicy Lipowej były omawiane zamierzenia miasta w tym zakresie i udzielane odpowiedzi) w ramach Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w Warszawskim Obszarze Funkcjonalnym przeznaczonego do dofinansowania ze środków Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego 2014-2020. W dniu 22 czerwca 2017 r. Rada Miasta podjęła przedmiotową uchwałę (uchwała przyjęta jednogłośnie), która miesiąc później pozwoliła na zawarcie porozumienia pomiędzy sześcioma partnerami – Miastem Żyrardów, Gminą Michałowice, Gminą Milanówek, Miastem Podkowa Leśna, Gminą Miasto Pruszków oraz Gminą Grodzisk Mazowiecki – oraz wspólne wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie budowy dróg rowerowych.

Równolegle, a więc w dniu 20 lipca 2017 r. Miasto podpisało umowę na wykonanie dokumentacji projektowej budowlano-wykonawczej i kosztorysowej inwestycji pn. ciąg pieszy i trasa rowerowa w Alei Lipowej w Mieście Podkowa Leśna. Projektant bazował na wytycznych przygotowanych przez dr M. Suchocką, pozostając z nią w stałym kontakcie.

Prace projektowe dotyczące Alei Lipowej zbiegły się w czasie z pogłębionymi konsultacjami społecznymi w zakresie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Podkowa Leśna. Proces konsultacji społecznych przybrał wiele form:

• w dniach od 21 do 27 września 2017 r. w Parku Przyjaźni Polsko-Węgierskiej działał terenowy punkt konsultacyjny,
• w dniu 29 września 2017 r. zorganizowano spacer badawczy, który przybrał formę historycznego objazdu ulicami Miasta,
• w dniu 18 października 2017 r. odbył się panel ekspercki,
• w dniach 9 i 23 listopada 2017 r. przeprowadzono dwa spotkania konsultacyjne, podczas których dyskutowano na temat wskaźników i warunków zagospodarowania terenów oraz przestrzeni publicznej,
• w dniu 27 listopada 2017 r. w Szkole Podstawowej im. Bohaterów Warszawy zorganizowano warsztaty rysunkowo-urbanistyczne dla uczniów.

Wymienionym wyżej aktywnościom towarzyszyło badanie ankietowe, w którym swoimi opiniami podzieliło się 264 mieszkańców miasta.

Studium jest dokumentem, który określa politykę przestrzenną danej jednostki; m.in. wskazuje kierunki dotyczące zagospodarowania i użytkowania terenów. Dyskusja nad wizją rozwoju Podkowy Leśnej nie mogła się obyć bez zdiagnozowania stanu istniejącego i rozmowy na temat kluczowych przestrzeni publicznych, takich jak Park Miejski czy Aleja Lipowa. W celu zebrania opinii lokalnej społeczności Urząd Miasta przygotował mapę, na której wszyscy odwiedzający punkt konsultacyjny mogli, za pomocą kolorowych pinezek, wskazań miejsca, które ich zdaniem są najbardziej wartościowe i warte zachowania oraz te obszary, które nie wykorzystują swojego potencjału, są problemowe bądź wymagają interwencji. Mapa okazała się pretekstem do wielu dyskusji, m.in. na temat sposobu zagospodarowania Alei Lipowej – mieszkańcy prezentowali różne, często skrajne opinie. Również w badaniu ankietowym pytano o Aleję Lipową, m.in. w kontekście przestrzeni publicznej, które w Podkowie Leśnej funkcjonują najlepiej i najgorzej. W przypadku Alei Lipowej przeważała liczba wskazań negatywnych. Podsumowanie każdej z form konsultacji było publikowane na stronie internetowej Miasta; w wersji skróconej znalazło się również w Biuletynie Miasta-Ogrodu Podkowa Leśna.

Pod koniec 2017 r., tj. wraz końcem prac projektanta i eksperta ds. drzew miasto uzyskało gotowy projekt techniczny, który uzyskał pozytywną pisemną opinię dr M. Suchockiej w kontekście zastosowania rozwiązań zmniejszających konflikt pomiędzy infrastrukturą a drzewami.

Rozwiązania w wykonanym projekcie mają charakter szerokiego, estetycznego, podnoszącego wartość jakości przestrzeni publicznej deptaka, w którym dzięki różnicowaniu faktury nawierzchni zaspokoi się nie tylko potrzeby pieszych i rowerzystów ale zapewni odpowiedni poziom bezpieczeństwa ruchu. Dodatkowym atutem tego kompromisowego rozwiązania są artykułowane w czasie prowadzonego dialogu społecznego potrzeby osób starszych i z ograniczoną motoryką oraz możliwie pełnego zabezpieczenia stanu rosnących wzdłuż ulicy Lipowej drzew. Tak zaprojektowany deptak nie zmieni charakteru społecznego ulicy Lipowej, a osiągając inną jakość przestrzeni publicznej otworzy przed jej użytkownikami nowe możliwości i perspektywy rozwoju funkcji miastotwórczej i kulturowej tej części Miasta.   Obecny projekt wyeliminował wadliwe rozwiązania projektowe z 2008 r. i zakłada:

• realizację ciągu pieszo-rowerowego poprzez jego całkowite posadowienie na gruncie rodzimym, aby wykonanie konstrukcji projektowanych obiektów nie powodowało zagrożenia dla znajdujących się w sąsiedztwie drzew i korzeni,
• zastosowanie nawierzchni mineralno-żywicznej TerraWay, wodnoprzepuszczalnej, dla ścieżki rowerowej oraz nawierzchni z płyt granitowych oraz nawierzchni mineralnej HanseGrand dla części pieszej tworząc harmonijną całość deptaka,
• odejście od dopuszczenia dojazdu samochodów do posesji na całej długości ciągu pieszo-rowerowego na rzecz zaprojektowania zjazdów na wysokości poszczególnych bram wjazdowych,
• rezygnację z wkopanych w grunt rodzimy obrzeży kamiennych na rzecz lekkich i trwałych obrzeży aluminiowych,
• odwodnienie nawierzchni ścieżki rowerowej i chodnika przez przesiąkanie wody przez ich warstwy i odprowadzanie jej do chłonnego podłoża gruntowego, czyli zapobieżenie efektowi szybkiego spływu wody który ma miejsce także obecnie
• całkowicie wyeliminowano z podbudowy udziału cementu.

Projekt posiada wszystkie pozwolenia

Projekt przebudowy ulicy Lipowej uzyskał wszystkie pozwolenia, decyzje, opinie i zatwierdzenia wymagane przepisami prawa, w tym:

• pozytywną opinię projektu przebudowy z 24.11.2017 r. Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
• opinię Starostwa Powiatu Grodziskiego z dnia 28 listopada 2017 r.,
• uzgodnienie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie z dnia 10 stycznia 2018 r.,
• decyzję Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wydaną w dniu 5 marca 2018 r. i poprzedzoną kilkumiesięcznymi konsultacjami, wyrażającą zgodę na prowadzenie prac budowlanych. W uzasadnieniu Konserwator podniósł, iż projektowana inwestycja jest dopuszczalna z punktu widzenia konserwatorskiego, nie przewiduje wycinki drzew (pomników przyrody), jest dostosowana do istniejącej zabudowy historycznej i nie będzie negatywnie oddziaływała na zastany krajobraz architektoniczny,
• uzgodnienia branżowe z gestorami poszczególnych sieci,
• prawomocne zgłoszenie prowadzenia robót budowlanych przyjęte przez Starostwo Powiatu Grodziskiego w dniu 7 maja 2018 r. bez sprzeciwu.

Należy przy tym nadmienić, że termin wykonania kompletnej dokumentacji projektowej, uzyskania wszystkich uzgodnień oraz prawomocnego pozwolenia na budowę – lub innego, równoważnego, wymaganego przepisami prawa dokumentu – był dłuższy niż w przypadku innych projektów w branży drogowej. Wynikało to z jednej strony z wypracowywania rozwiązań projektowych w kooperacji z ekspertem ds. drzew, a z drugiej z przeciągającym się procesem uzgadniania wewnętrznych linii zasilających (abonenckich) z mieszkańcami w ramach projektu przebudowy istniejącej linii energetycznej niskiego napięcia. Projektant wielokrotnie odwiedzał mieszkańców ul. Lipowej w celu podpisania porozumień w zakresie sposobu podłączenia linii do domów – warunki przedstawione przez zakład energetyczny przewidywały przesunięcie skrzynki rozdzielczej i układu pomiarowego na granice działki, na co mieszkańcy długo nie chcieli wyrazić zgody.

Miasto otrzymało dofinansowanie -1.416.457,48 zł

W międzyczasie otrzymaliśmy informację, że wniosek o dofinansowanie budowy ścieżek rowerowych w ramach partnerskiego projektu przeszedł pozytywnie ocenę formalną i merytoryczną oraz uzyskał alokację, o czym szeroko informowały media lokalne i regionalne, np.:

• http://wpr24.pl/beda-nowe-sciezki-rowerowe-sa-i-kontrowersje/,
• https://www.mazovia.pl/dla-mediow/informacje-prasowe/art,4211,ponad-27-2-mln-zl-z-ue-na-rewitalizacje-budynkow-sciezki-rowerowe-i-parkingi-na-mazowszu.html,
• http://m.inforail.pl/podstoleczne-gminy-wybuduja-nowa-infrastruktura-rowerowa_more_107547.html,
• https://www.rdc.pl/informacje/prawie-30-mln-zlotych-na-rewitalizacje-dla-podstolecznych-gmin-posluchaj/,
• https://www.funduszedlamazowsza.eu/aktualnosci/ponad-272-mln-zl-z-ue-na-rewitalizacje-budynkow-sciezki-rowerowe-i-parkingi-na-mazowszu/.

Umowę o dofinansowanie podpisano w dniu 21 sierpnia 2018 r. Łączna całkowita wartość projektu wynosi 15.220.497,75 zł, natomiast wartości projektów poszczególnych partnerów prezentują się następująco:

• Miasto Żyrardów – 7.139.799,36 zł,
• Gmina Michałowice – 3.329.401,82 zł,
• Gmina Grodzisk Mazowiecki – 286.804,42 zł,
• Miasto Milanówek – 1.048.589,28 zł,
• Miasto Podkowa Leśna – 1.416.457,48 zł
• Miasto Pruszków – 1.999.445,39 zł.

Poziom dofinansowania projektu to 80%.

Konsekwencje finansowe dla miasta

Za niewywiązanie się ze zobowiązań Porozumienia Partnerskiego przewidziano sankcje. Zgodnie z § 4 ust. 2 Porozumienia Partnerskiego każda ze stron odpowiada za szkody wyrządzone drugiej stronie lub osobom trzecim przy realizacji niniejszego partnerstwa z przyczyn, za które ponosi odpowiedzialność. Ponadto, w myśl § 13 ust. 2 ww. Porozumienia, jeżeli którakolwiek ze Stron poprzez swoje zawinione działanie lub zaniechanie spowoduje nieprawidłowości w realizacji Projektu skutkujące powstaniem szkody, ponosi odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych z kodeksu cywilnego, tj. do wysokości szkody wyrządzonej własnym zawinionym działaniem/zaniechaniem lub zawinionym działaniem/zaniechaniem podmiotu, któremu powierzyła określone działania do realizacji. Zaniechanie realizacji ścieżki rowerowej w Alei Lipowej spowoduje utratę dofinansowania nie tylko przez Miasto Podkowa Leśna, ale również przez pozostałych beneficjentów w partnerstwie.

Rozstrzygnięto przetarg na budowę

6 listopada ubiegłego roku, Miasto ogłosiło przetarg na przebudowę Alei Lipowej polegającą na wykonaniu ścieżki rowerowej i chodnika, w podziale na etapy, tj.: ETAP I – zadanie 1 – Budowa ścieżki rowerowej i zjazdów, zadanie 2 – Przebudowa sieci teletechnicznej, ETAP II – Budowa chodnika od strony ronda. Otwarcie ofert nastąpiło 21 listopada 2019 r., a 3 grudnia 2019 r. ogłoszono informację o wyborze najkorzystniejszej oferty. W dniu 30 stycznia 2020 r., po przeprowadzeniu ponownej oceny złożonych w przetargu ofert, ogłoszono informację o wyborze najkorzystniejszej oferty w zakończonym postępowaniu. W dniu 6 lutego 2020 r. Miasto podpisało umowę z wykonawcą robót – firmą „ROKOM” Sp. z o.o. W dniu 12 lutego 2020 r. nastąpiło wprowadzenie wykonawcy w teren. Wykonawca zobowiązał się do realizacji robót w terminie do dnia 29 maja 2020 r. Łączny wysokość wynagrodzenia za realizację zadania wynosi 823.823,10 zł brutto. Jeżeli Miasto odstąpi od umowy z przyczyn, za które wykonawca nie odpowiada, Miasto będzie zobowiązane do odszkodowania wykonawcy za zerwanie umowy.

Również w listopadzie ubiegłego roku ogłoszono zapytanie ofertowe na zadanie pn. pełnienie funkcji Inspektora Nadzoru Inwestorskiego nad realizacją przebudowy Alei Lipowej. W dniu 9 grudnia 2019 r. podpisano umowę z firmą BIKSBIT Sp. z o.o., która podjęła się wykonania ww. zadania. Zgodnie z § 6 ust. 3 ww. umowy w razie odstąpienia przez Wykonawcę od umowy z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego Wykonawca ma prawo do kary umownej w wysokości 10% wynagrodzenia umownego brutto.

Reasumując wskazane powyżej okoliczności:

• Prace projektowe w zakresie przebudowy ul. Lipowej rozpoczęły się w 2016 r. i zakończyły się zgłoszeniem prowadzenia robót budowlanych w Starostwie Powiatu Grodziskiego, które nastąpiło w dniu 18 kwietnia 2018 r.
• Rozwiązania projektowe były w sposób zwyczajowy dyskutowane ze społecznością lokalną – zorganizowano otwarte spotkaniach, a mieszkańcy byli dodatkowo informowani, że mogą zapoznać się z dokumentacją w Urzędzie Miasta i składać uwagi w dowolnej formie.
• Do współpracy przy opracowywaniu projektu zaangażowano eksperta ds. zabytkowej zieleni – dr M. Suchocką, która sprawowała pieczę nad zapewnieniem pomnikom przyrody ochrony w procesie inwestycyjnym.
• Ostateczna wersja projektu jest wynikiem współpracy Miasta, projektanta oraz eksperta z dziedziny zieleni. W kształtowaniu jego finalnej wersji uwzględniono zgłoszone przez społeczność postulaty – głosy osób starszych, potrzebę separacji ruchu pieszego i rowerowego w celu zapewnienia bezpieczeństwa wszystkich użytkownikom przestrzeni, nacisku na korzenie drzew czy kwestię wody opadowej, która będzie wsiąkała w miejscu opadu (a nie spływała jak to jest dotychczas).
• Miasto poniosło nakłady finansowe z tytułu zlecenia kompleksowej dokumentacji projektowej oraz zaangażowania eksperta.
• Miasto posiada prawomocne zgłoszenie prowadzenia robót budowlanych oraz popisaną umowę z wykonawcą na realizację prac w terminie do dnia 29 maja br.
• W przypadku zaniechania realizacji inwestycji Miasto naraża się na poniesienie dotkliwych kosztów w związku z koniecznością odstąpienia od zawartych umów oraz niewywiązaniem się z Porozumienia Partnerskiego.
• Miasto traci w oczach innych jednostek samorządu terytorialnego jako potencjalny partner w realizacji inwestycji celu publicznego.

Żałuję, że osoby, które poparły rozpatrywany wniosek o zawieszenie realizacji przebudowy i w sprawie przeprowadzenia konsultacji społecznych, w mojej opinii zostały w dużej mierze wprowadzone przez inicjatorów zbierania podpisów w błąd, a sami inicjatorzy nigdy nie skorzystali z zaproszeń do dialogu w trakcie trwania prac projektowych.

W obecnym stanie faktycznym i prawnym przeprowadzenie wnioskowanych konsultacji społecznych i  zatrzymanie realizacji budowy jest bezzasadne, a na tym etapie jest działaniem na szkodę Miasta Podkowa Leśna, w związku z czym postanowiłem jak na wstępie. Inicjatorzy takiego postępowania muszą mieć świadomość, że w przypadku oczywistego poniesienia przez Miasto Podkowa Leśna nieuzasadnionych konsekwencji finansowych wynikających z niezrealizowania tej inwestycji będą winnymi takiego stanu rzeczy. 

Artur Tusiński

Burmistrz Miasta Podkowa Leśna

Śródtytuły ( na zielono) są dodane dla większej czytelności tekstu.