W obecnej kadencji ( tj. od 1.01.2011 do 22.08.2014 roku ) urząd naszego miasta zlecał 14 krotnie wykonanie usług budowlanych – projektowych z zakresu drogownictwa. Wszystkie – w trybie zamówienia z wolnej ręki lub zapytania o cenę, bez przetargu. Zlecenia dotyczyły wykonania dokumentacji projektowych, na projekty budowlane dróg i chodników organizacji ruchu oraz koncepcji uspokojenia ruchu.

W 2011 i 2012 roku wszystkie umowy podpisano z firmą A-Pro, a w 2013 z firmą BAUBUD. Być może nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że osobą opracowującą wszystkie dokumentacje (w obu firmach), jest osoba zatrudniana w podkowiańskim urzędzie na umowę zlecenie lub umowę o dzieło – w charakterze inspektora nadzoru inwestorskiego. W zakresie swoich obowiązków miała: zajmować się bieżącym przeglądem ulic i ustalaniem zakresu niezbędnych napraw, analizą układu komunikacyjnego pod kątem ograniczenia ruchu tranzytowego i zapewnienia bezpieczeństwa ruchu, proponowanie rozwiązań projektowych, opiniowanie projektów organizacji ruchu, uzgadnianie projektów pod kątem geometrii i konstrukcji.

Poza tym w/w inspektor w roku 2013, w trybie również bezprzetargowym otrzymał umowy zlecenia lub umowy o dzieło na wykonanie 9 różnych zadań z zakresu drogownictwa: przegląd ulic, ustalanie zakresu niezbędnych napraw, analizowanie układu komunikacyjnego pod kątem ograniczenia ruchu tranzytowego i zapewnienie bezpieczeństwa, proponowanie rozwiązań projektowych, opiniowanie projektów organizacji ruchu, uzgadnianie proj. dróg pod kątem geometrii i konstrukcji drogi, nadzory inwestorskie nad realizacją zadań, aktualizacja kosztorysów.

Mówiąc wprost: ta sama osoba była wykonawcą zlecenia, a potem opiniowała i uzgadniała dokumentację z ramienia urzędu. Mało tego, za ten sam zakres zlecenia lub w dużej części pokrywający się, dostawała wynagrodzenie, bywało, że i cztery razy, np.:

• wrzesień 2011r. –projekt stałej organizacji ruchu na                              ul.Kwiatowej,
• październik 2012r. – koncepcja przebudowy ul. Kwiatowej,
• luty 2013r. –  koncepcja uspokojenia ruchu na ul. Kwiatowej,
• maj 2013r. – wykonanie dokumentacji projektowej na    przebudowę ul Kwiatowej.

Przy czterech zleceniach na podobny zakres jednej opracowującej i ponad trzech latach nie ma nadal dokumentacji wg. której można zrealizować przebudowę ulicy Kwiatowej.

Z mojego punktu widzenia takie praktyki, w których gołym okiem widać konflikt interesów, są niedopuszczalne i szkodzą miastu. Dobro wspólne i interes publiczny pozostają w sferze abstrakcji i anachronicznych ideałów. Ocenę etyczną i moralną zarówno zleceniobiorców, jak i Burmistrza Miasta jako zleceniodawcy pozostawiam Państwu.

Do wglądu załącznik, jako materiał źródłowy: Informacja publiczna OSO 62

oraz jeden z przykładów zapytania dot. usług na projekty z zakresu drogownictwa.

W artykule pt.” DOTACJE UE NIE U NAS (RPO)” , cytowałem dane dotyczące środków pozyskanych przez samorządy w naszym regionie w ramach programów RPO. W artykule pt. ”Wieloletnie planowanie leży” podałem część przyczyn, które determinują mizerne efekty działań Urzędu Miasta na polu poszukiwania dodatkowych środków dla naszego budżetu.

Według przywoływanych tak chętnie przez Urząd Miasta rankingów pisma samorządu terytorialnego Wspólnotahttp://www.wspolnota.org.pl/uploads/media/ranking_srodki_unijne_miasta_inne.pdf w kategorii wydatków finansowanych ze środków unijnych w latach 2009-2012 zajęliśmy niechlubną 567 pozycję na 575 sklasyfikowanych miast. Przypomnijmy; jest to kwota 57,19zł w przeliczeniu na jednego mieszkańca.

Poniżej prezentuję zestawienie wszystkich pozyskanych środków zewnętrznych ( środki unijne, z budżetu państwa i inne dotacje ) w obecnej kadencji tj. od 8 grudnia 2010 r. ( wybory samorządowe ) do 30 czerwca 2014 r. na podstawie sprawozdań z wykonania budżetu miasta Podkowy Leśnej zamieszczonych na stronie BIP. W sprawozdaniach zatem powinny znaleźć się wszystkie składniki budżetu, także dotacje unijne, pochodzące z budżetu państwa czy innych podmiotów. Nie uwzględniłem dotacji celowych z budżetu państwa na zadania zlecone (np.wybory), które determinują różne ustawy a na pozyskanie ich nie ma wpływu lokalna władza samorządowa. W zestawieniu ograniczyłem się do sytuacji w których trzeba było zdiagnozować potrzebę, znaleźć źródło finansowania, napisać projekt, przejść weryfikację, podpisać umowę, aby w końcu otrzymać środki.

Od początku obecnej kadencji burmistrz miasta udało się pozyskać samodzielnie tylko ponad 32 668 złotych. Z czego blisko 20 tysięcy złotych to środki na „Pakiet promocyjny”

Środki uzyskane dzięki staraniom i operatywności poprzedniego burmistrza, umowy podpisane o dotacje przed 8 grudnia 2010 r., a rozliczone w obecnej kadencji oraz środki pozyskane przez obecną burmistrz:

Biuletyn Miasta z lutego 2011 roku. Szczególnie ciekawa jest strona 6 – http://podkowalesna.pl/pliki/miasto-ogrod/biuletyny/biuletyn_1_42_2011.pdf

Poniżej tabela ze środkami pozyskanymi dzięki staraniom instytucji kultury i szkoły w/g sprawozdań z wykonania planów finansowych instytucji kultury, zamieszczanych na stronie BIP Urzędu Miasta:

Drogi w Podkowie są codziennym tematem rozmów mieszkańców, którzy zwracają uwagę na ich bezpieczeństwo, estetykę, oznakowanie i jakość.

Z raportów opracowanych przez ekspertów Krajowej Rady Bezpieczeństwa Drogowego i twórców Narodowego programu poprawy bezpieczeństwa ruchu drogowego czy programu Gambit wynika, że główną przyczyną wypadków na naszych drogach jest prędkość. Nadużywanie prędkości jest szczególnie brzemienne w skutki na drogach lokalnych o charakterze dróg tranzytowych. W Podkowie to z pewnością ciąg ulic: Jana Pawła II i Brwinowskiej, Lipowej z Bukową, Kwiatowej, Paproci i Parkowej oraz Gołębiej wraz z Zachodnią.

Oczywiste jest, że metody i środki uspokojenia ruchu mają znaczący wpływ na poprawę bezpieczeństwa wszystkich poruszających się po drogach. Od lat w Podkowie Leśnej mieszkańcy wnioskują o to, aby rozwój naszej infrastruktury drogowej był nakierowany na niechronionych jej użytkowników: pieszych i rowerzystów, o spowolnienie ruchu samochodowego, o zakaz poruszania się samochodów ciężarowych (ewentualnie o egzekwowanie istniejących przepisów). Będąc mocno zaangażowany w poprawę bezpieczeństwa  na naszych drogach, z uwagą obserwuję europejskie i światowe tendencje w tej dziedzinie. W Europie Zachodniej, ale już i w Polsce to nie samochód, lecz rower stał się symbolem przyjaznego miasta. Obecnie proponowane rozwiązania drogowe w naszym mieście nie są dostosowane do jego specyfiki ani do oczekiwań mieszkańców, nie są też nowoczesne, no i uwzględniają wygodę głównie kierowców. Jestem zdania, że powinniśmy sięgać do sprawdzonych, efektywnych sposobów na uspokojenie ruchu. Drogi mogą być przyjazne dla środowiska (natural drainage system), estetyczne, z elementami małej architektury spełniającej funkcje społeczne.

Na pewno muszą być zaprojektowane w powiązaniu z całym układem komunikacyjnym miasta, potrzebami środowiskowymi, warunkami wodnymi i oczekiwaniami mieszkańców. Ograniczenie prędkości tylko znakami drogowymi (jak to ma miejsce do tej pory) jest nieskuteczne; już sam wygląd drogi powinien być spójny z ograniczeniem prędkości i wskazywać kierowcy, jaka prędkość jazdy jest od niego oczekiwana. Rzeczywiste i postrzegane zagrożenia zniechęcają ludzi do poruszania się pieszo i jeżdżenia na rowerze, co pogarsza ich stan zdrowia i sprawność fizyczną. Obawa przed zagrożeniami w ruchu drogowym jest również jedną z przyczyn odwożenia dzieci do szkoły samochodem. Niedopuszczalne są bezład, chaos i brak troski o bezpieczeństwo dzieci, jakie panują wokół obu podkowiańskich szkół (pomimo wyremontowania ulicy Bluszczowej) i przedszkola. Priorytetem w projektowaniu i modernizacji naszych dróg powinno być zapewnienie bezpiecznej prędkości pojazdów za pomocą odpowiedniego kształtowania geometrii jezdni i elementów organizacji ruchu, które fizycznie uniemożliwiają rozwijanie prędkości nadmiernych oraz zapobiegają innym niebezpiecznym manewrom, na przykład wyprzedzaniu. Widzę również potrzebę zaangażowania społeczności lokalnej w proces decyzyjny i wprowadzenie standardu rzetelnie przeprowadzanych konsultacji społecznych. Aprobata mieszkańców powinna być kluczowa dla podejmowanych przedsięwzięć i rozwiązań drogowych. Obecnie rozwiązania proponowane przez Urząd Miasta wywołują niezadowolenie (bądź konflikty) i nie rozwiązują wieloletnich bolączek mieszkańców. Najczęstszą przyczyną jest nieuwzględnianie propozycji i postulatów oraz niechlujnie, z błędami, przygotowywana dokumentacja projektowa, co powoduje niemożność uzyskania uzgodnień w Starostwie. Innym czynnikiem jest brak odpowiedniego nadzoru nad wykonawcami (patrz: wykonanie chodnika na ul. Bukowej), jak też stosowanie materiałów mocno pylących do utwardzania nawierzchni dróg.

Układ urbanistyczny naszego miasta jest objęty ochroną konserwatora zabytków. Wąskie, wymagające uwagi i wyobraźni użytkowników ulice stanowią o niepowtarzalnym charakterze tego miejsca. Proponowane rozwiązania z dziedziny bezpieczeństwa ruchu powinny być także wyjątkowe, dostosowane do specyfiki Podkowy, a przede wszystkim oczekiwań i potrzeb mieszkańców. Ale do tego potrzeba pomysłu, odwagi i determinacji w dążeniu do zrealizowania założeń.

W starożytnych Atenach stworzono stanowisko strategosa. Dziesięciu strategio tworzyło razem radę wojenną Aten. Z czasem rada ta i jej poszczególni członkowie kontrolowali, na mocy przyznanych im uprawnień, nie tylko sprawy wojskowe,  ale i inne, w szczególności podejmowali decyzje polityczne. Powstanie strategio było odzwierciedleniem ówczesnej potrzeby usprawnienia procesu podejmowania decyzji dotyczących działań militarnych, które zawsze wywołują przecież skutki polityczne.  Zwycięstwo w wojnie nie zależało tylko od siły mięśni i odwagi Herosów, starożytni dostrzegli zależność pomiędzy koordynacją działań wielu żołnierzy, walczących w zwartych oddziałach, procesem decyzyjnym, w którym znaczącą rolę odgrywało dobre planowanie, a zwycięstwem w wojnie.
Od strategów wymagano zarówno zdolności w bezpośredniej walce, jak i umiejętności dowodzenia innymi, co dzisiaj nazwalibyśmy bezpośrednią odpowiedzialnością za podejmowane decyzje. Dzisiaj ograniczoną do skutków politycznych, lub w wyjątkowych przypadkach utraty pracy. Co jednak się dzieje, gdy dzisiejszy strategos nie posiada odpowiednich kompetencji? Koszty ponosimy my wszyscy.

W kwietniu 2009 roku Rada Miasta Podkowa Leśna przyjęła Wieloletni Program Inwestycyjny na lata 2009-2013. Program który zanim trafił do biura Rady został zaakceptowany między innymi przez dzisiejszą  panią burmistrz naszego miasta. Jak możemy przeczytać w dokumencie, miał stanowić „pomost” pomiędzy strategią, a budżetem miasta. I tak w latach 2009-2013 łączna wartość inwestycji miała wynieść 40 318 366 zł, w tym środki dotacji Unii Europejskiej  – ok. 14 885 330 zł i 3 600 000 zł pozyskane z Totalizatora Sportowego na rozbudowę hali sportowej. Zadania ujęte w WPI uznano za konieczne dla rozwoju Podkowy jak i zaspokojenia potrzeb społeczności lokalnej.

Tymczasem w latach 2009-2013 wydaliśmy nieco ponad 21,7 mln złotych nie tylko na inwestycje, ale i na wszystkie bieżące remonty ( ponad 5 mln zł ). Na budowę dróg i ścieżek rowerowych wydaliśmy prawie 6,6 mln zł z czego ponad 4,1 mln zł zostało wydane w latach 2009 -2010, czyli przez poprzedniego burmistrza. Z UE z programów RPO pozyskaliśmy w latach 2009-2013 nieco ponad 240 tyś złotych, a z planowanej kwoty dotacji o jaką mieliśmy się ubiegać 3,6 mln na rozbudowę sali sportowej, pozyskaliśmy jedynie 700 tysięcy.

Z faktami ciężko jest dyskutować, można oczywiście szukać winnych, „obiektywnych” trudności,  itp. Jednak, jeśli brakuje wiedzy, wyobraźni, odpowiednich kompetencji w procesie planowania, a determinacji, umiejętności  czy nawet szczęścia w czasie realizacji planów, to nie będzie dobrych efektów. Ateńczycy doskonale o tym wiedzieli.

W budżecie Podkowy Leśnej na „bezpieczeństwo” przewidziano niecałe 15 złotych na mieszkańca, w sumie 55.000 złotych – tyle pieniędzy znalazło się w tegorocznym budżecie miasta w dziale 754 – bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa, z czego 25.000 zł jest przeznaczone na ponadnormatywne służby patrolowe policji, 20.000 zł  dla Komendy Powiatowej Straży Pożarnej i 10.000 zł dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Milanówku na zakup umundurowania.

 Na bezpieczeństwo mieszkańców planujemy wydać w obecnym roku zaledwie 0,2% z ponad 23 milionów złotych wydatków bieżących miasta.

Podobnie było w latach poprzednich – w 2012 roku władzom naszego miasta udało się   nawet wydać na bezpieczeństwo w mieście jeszcze mniej, bo aż 8 złotych na mieszkańca: 0, 1% z ponad 18 milionów wszystkich wydatków bieżących miasta.

Zaspokajanie potrzeby bezpieczeństwa naszej wspólnoty jest zadaniem własnym gminy. Tymczasem w Podkowie skupiamy się głównie na dofinansowaniu służb mundurowych. Powstaje pytanie czy równolegle do wspierania finansowego służb mundurowych, nie powinniśmy rozbudować innych instrumentów mających na celu poprawę naszego bezpieczeństwa, instrumentów na które będziemy mieli dużo większy wpływ. Np. monitoring wizyjny, o którym pisałem wcześniej.

Jak wygląda w sąsiednich gminach dbałość władz o bezpieczeństwo mieszkańców, mierzona ilością środków publicznych zapisanych w budżecie na ten cel? Czy także skupiają się jedynie na wsparciu finansowym działań policji?

Władze gminy Brwinów przeznaczyły w 2013 roku w dziale 754 prawie 4% wydatków bieżących, wydając na bezpieczeństwo publiczne i przeciwpożarowe 93 złote na każdego mieszkańca tej gminy. Poza dotacją dla policji na dodatkowe służby patrolowe z budżetu miasta finansowane jest działanie straży miejskiej, ochotniczych straży pożarnych oraz monitoringu miejskiego, którym objęte są miejsca szczególnie niebezpieczne, w tym park miejski. Monitoring ten jest sukcesywnie rozbudowywany. Gmina Brwinów wzięła udział w rządowym programie „Razem bezpieczniej”, mającym na celu poprawę bezpieczeństwa młodzieży szkolnej. Na realizację tego programu Brwinów – poza własnymi środkami budżetowymi – skorzystał także z dotacji rządowej.

W dziale 754 władze Milanówka przeznaczyły w ubiegłym roku 3,4% bieżących wydatków budżetowych, co na mieszkańca dało 111 złotych. Dotację dostała policja na ponadnormatywne patrole. Milanówek utrzymuje z budżetu straż miejską, Ochotniczą Straż Pożarną, monitoring miejski, wydaje środki na prowadzenie akcji promujących bezpieczeństwo mieszkańców – w 2013 roku ze środków budżetu miasta przeprowadzono konkurs „Bądź bezpieczny”.

Na tle Trójmiasta Ogrodów, jeśli chodzi o dbałość władz miasta, mierzoną zaangażowaniem środków budżetowych w działania zwiększające bezpieczeństwo mieszkańców, Podkowa wypada bardzo blado.

Nasi sąsiedzi wprowadzili i sukcesywnie rozbudowują system monitoringu wizyjnego. U nas się o tym od lat tylko mówi i obiecuje. Inicjatywa Komisji Ładu Przestrzennego Bezpieczeństwa i Ochrony Środowiska w sprawie przystąpienia do prac przygotowawczych do wprowadzenia systemu monitoringu  przepadła w obliczu niechęci części radnych i braku zainteresowania ze strony Burmistrza Miasta.

Na początku września odbyła się publiczna dyskusja zorganizowana przez policję o bezpieczeństwie w Podkowie Leśnej. Cieszy mnie, że w policyjnych statystykach jesteśmy miastem o małej przestępczości, nie mniej jednak mieszkańcy mają średnie poczucie bezpieczeństwa, co wynika z ostatnio przeprowadzonych badań na terenie miasta. W związku z tym bierna postawa obecnego burmistrza w poszukiwaniu różnych instrumentów wpływających na poprawę bezpieczeństwa, w tym działań profilaktycznych i prewencyjnych przybliżać nas będzie do średniej krajowej. W obecnej kadencji komisariat policji został przekształcony w posterunek, z siedmiu etatów obecnie zostały trzy, przez co czas pracy posterunku jest ograniczony. Burmistrz w swoich działaniach powinien być nie tylko bardziej kreatywny i zdecydowany, ale też bardziej skuteczny.