Jednym ze sposobów zapewnienia wysokiej jakości i skuteczności tworzonego lokalnie prawa jest nowoczesne zarządzanie sferą publiczną, konsultowanie projektów aktów prawa miejscowego z ich potencjalnymi adresatami, włączanie obywateli do procesu decyzyjnego i pełna jawność. Jak wygląda to w praktyce w Podkowie Leśnej, możemy ocenić na podstawie prac obecnej władzy nad Statutem Miasta. W sierpniu 2012r. przez Radę Miasta została powołana Doraźna Komisja Rady dla opracowania projektu zmian w Statucie Miasta Podkowy Leśnej z przewodniczącą Anną Łukasiewicz.

To co wydaje się szczególnie istotne w procesie uchwalania tak ważnego dokumentu jakim jest Statut Miasta to zorganizowanie porządnych konsultacji społecznych, w tym umiejętność połączenia różnych elementów, jak kanały przepływu informacji – sposób dotarcia do mieszkańca, godziny przeprowadzania konsultacji oraz sposób uwzględnienia bądź odrzucenia wniosków. Przy opracowywaniu zmian w obowiązującym Statucie nie przewidziano konsultacji społecznych, w związku z tym mieszkańcy w proces podejmowania decyzji co do ich prawa miejscowego nie byli szerzej zaangażowani.

Biorąc pod uwagę, że w ramach Forum Debaty Społecznej w październiku 2010 roku Prezydent RP Bronisław Komorowski zainaugurował działalność zespołu „Samorząd Terytorialny dla Polski” i proces partycypacji jest bardzo szeroko omawiany i dyskutowany, wydaje się to niezrozumiałe. Powołany zespół doradców społecznych przy Prezydencie w osobach prof. Michała Kuleszy, prof. Jerzego Regulskiego, prof. Pawła Swianiewicza oraz dr Jarosława Nenemana przygotował projekt ustawy o wzmocnieniu udziału mieszkańców w działaniach samorządu terytorialnego, o współdziałaniu gmin, powiatów i województw.

Zdaniem autorów projektu nowej ustawy władze samorządowe, powołując się na obowiązujące obecnie przepisy tylko w niewielkim stopniu uwzględniają udział mieszkańców w procesach decyzyjnych toczących się w organach jednostek samorządu terytorialnego. Dlatego w uzasadnieniu do projektu ustawy autorzy stwierdzają, że „konieczne jest wykształcenie nowych form i sposobów działania, które uwzględnią przekształcenia społeczeństwa i wzrost jego umiejętności, ale także oczekiwania społeczności lokalnych, aby uznać ich prawa do realizacji ich zindywidualizowanych potrzeb. Według nich regulacje, które zostały zawarte w nowej ustawie mają na celu min. zwiększenie udziału mieszkańców w działaniach samorządu terytorialnego. By to osiągnąć twórcy ustawy prezydenckiej proponują przyjęcie w ustawie takich działań jak: konsultacje, wysłuchanie obywatelskie, zapytanie obywatelskie, czy obywatelską inicjatywę uchwałodawczą.

Przygotowywanie Statutu naszego miasta w zaciszu gabinetów, bez głębokiego udziału społecznego jest działaniem ewidentnie idącym pod prąd, z wielką szkodą dla wizerunku miasta postępowego, obywatelskiego i w pełni demokratycznego. Proponowane zapisy w nowym Statucie cofają nas do czasów z przed roku 1989, gdzie o społeczeństwie obywatelskim tylko mogliśmy poczytać w literaturze obcej.

Reasumując moje powyższe rozważania można stwierdzić, że wskazane jest wprowadzenie w Podkowie Leśnej działań porządkujących, jak np.:przygotowanie wyczerpującej, napisanej zrozumiałym językiem informacji dla mieszkańców, organizacji pozarządowych i wszystkich zainteresowanych o tym, jak można włączyć się w proces stanowienia prawa, jak się mają do siebie poszczególne uprawnienia konsultacyjne (np. co się dzieje z głosami i uwagami wniesionymi do projektu, który jest konsultowany), wprowadzenia obowiązku stworzenia platformy komunikacji społecznej, z dokładną informacją o planowanych projektach, inwestycjach, a przede wszystkim o przeprowadzanych konsultacjach społecznych i ich wynikach, wprowadzenie obowiązku publikowania informacji ( w określonym czasie) o odbytych spotkaniach, warsztatach, panelach dyskusyjnych, przeprowadzonych sondażach, powoływanych grupach roboczych, podjętych ustaleniach oraz publikowania przyjętych dokumentów, wprowadzenie mechanizmów kontrolnych wyżej wymienionych postulatów.

Niezbędne też jest wzmocnienie możliwości dostępu do informacji publicznej i zabezpieczenie respektowania tego prawa, dającego możliwość sprawowania społecznej kontroli, zabierania głosu w sprawach publicznych i podejmowania świadomych decyzji.

W świetle zapisów Konstytucji dialog społeczny nie jest prawem władzy publicznej, lecz przede wszystkim jej konstytucyjnym obowiązkiem i warto by każda władza o tym pamiętała.