Wiosną tego roku mieszkańcy zostali zaskoczeni liczną wycinką drzew (całych połaci) w Lesie Młochowskim, w związku z tym zaniepokojeni podnieśli pytania, czy na pewno gospodarka leśna służy Podkowie Leśnej i ochronie lasu. Sam przyglądając się wyrębie lasu powziąłem wiele wątpliwości, czy prowadzone działania nie są zbyt daleko idące, dlatego wystąpiłem do Nadleśnictwa Chojnów z prośbą o odpowiedź na poniższe pytania:

• Czy obecne prace mieszczą się w założeniach obowiązującego Planu Urządzania Lasu? Osoby odwiedzające las mają wrażenie, ze wycinka przekroczyła już dawno opisane w planie 20 %.
• Czy konieczne jest prowadzenie tak intensywnych cięć rębnych w kompleksie leśnym praktycznie otoczonym osiedlami? Doprowadza to do sytuacji w której pozbawione drzewostanu są całe kwartały lasu. Na las, będziemy czekali dziesięciolecia.
• Czy ewentualne uwagi dotyczące możliwości ograniczenia wyrębu mogą być uwzględnione?
• Kiedy i czy Miastu Podkowa Leśna zostanie przedstawiony nowy Plan Urządzania Lasu?
• Jak na dzień dzisiejszy wygląda procedowanie nad planem Urządzania Lasu ?
• Czy w przyszłości była by możliwość powiadamiania Miasta o terminie wyłożenia projektu planu do konsultacji?
• Jakie kroki należałoby podjąć aby kompleks lasu Młochowskiego uznać za las ochronny?
• Czy zapobiegnie to w przyszłości tak intensywnej gospodarce leśnej?
• Czy wprowadzenie takiego rozwiązania było by korzystne dla naszego lasu?

W połowie czerwca otrzymałem odpowiedź z nadleśnictwa, którą Państwu przytaczam: 

1. Czy obecne prace mieszczą się w założeniach obowiązującego Planu Urządzania Lasu? Osoby odwiedzające las mają wrażenie, ze wycinka przekroczyła już dawno opisane w planie 20 %.

• Wszystkie prace gospodarcze wykonywane na terenie  Nadleśnictwa, w tym także związane z pozyskaniem drewna, mieszczą się w ramach obowiązującego Planu Urządzenia Lasu dla Nadleśnictwa Chojnów opracowanego na lata 2008-2017. Niniejszy plan, zatwierdzony został Decyzją Ministra Środowiska w dniu 4 maja 2009 r. Jednym z elementów tego opracowania jest wskazanie drzewostanów, które będą podlegać zabiegom pielęgnacyjnym (użytki przedrębne) oraz cięciom rębnym. Pierwszy ze wskazanych rodzajów prac wykonywany jest w drzewostanach młodszych, aż do zbliżenia się do tzw. wieku rębności. Kolejny rodzaj prac to cięcia rębne, które prowadzone są w drzewostanach dojrzałych. Na powierzchniach gdzie usuwany jest drzewostan, w okresie do 5 lat (zgodnie z zapisami Ustawy o lasach), sadzony jest młody las – nowe pokolenie. Jest to naturalny i nieuchronny proces przemiany pokoleń, który występuje w przyrodzie, zarówno w świecie flory jak i fauny. Działania leśników jedynie naśladują to powszechne w świecie przyrody zjawisko.

Jak wskazano powyżej PUL opracowuje się na okres 10-ciu lat i każdego roku około 10% jego założeń jest realizowana, w tym także prace z zakresu pozyskania.

Przy pełnej realizacji założeń PUL (w skali całego Nadleśnictwa Chojnów) na koniec okresu gospodarczego (2008-2017) nastąpi wzrost zasobów drzewnych o ok. 2,4% w stosunku do stanu z roku 2008. Tym samym zwiększy się przeciętna zasobność (tj. ilość m3 drewna na 1 ha) z 284 m3/ha na 291 m3/ha oraz przeciętny wiek z 70 na 73 lata.

Przeciętna zasobność drzewostanów nadleśnictwa w kolejnych planach urządzenia lasu

 

Przeciętny wiek drzewostanów nadleśnictwa w kolejnych planach urządzenia lasu

2.Czy konieczne jest prowadzenie tak intensywnych cięć rębnych w kompleksie leśnym praktycznie otoczonym osiedlami? Doprowadza to do sytuacji w której pozbawione drzewostanu są całe kwartały lasu. Na las, będziemy czekali dziesięciolecia.

• Podstawą planowania/wyboru poszczególnych powierzchni do cięć pielęgnacyjnych są potrzeby hodowlane lasu. Oznacza to, że określone drzewostany, tzw. wydzielenia leśne, w momencie osiągnięcia zbyt dużego przegęszczenia, niemające właściwych warunków do swojego rozwoju, są kwalifikowane do zabiegów pielęgnacyjnych (trzebieży wczesnych lub trzebieży późnych, w zależności od wieku). W myśl Ustawy o lasach , art. 18 ust.4.3.a „ilości przewidzianego do pozyskania drewna ….określa się jako etat powierzchniowy użytków przedrębnych”   Przytoczony zapis ustawy oznacza, że podstawą planowania jest w tym zakresie liczba hektarów a nie liczba m3 drewna.  Średnio, każdego roku na terenie całego Leśnictwa Podkowa Leśna (tj. na powierzchni 1375 ha) przeznacza się do zabiegów pielęgnacyjnych około 78 ha.

Z pośród drzewostanów dojrzałych, które osiągnęły już ustalony w PUL wiek rębności, lub do niego zbliżają się, typuje się wydzielenia w których  realizowane są cięcia rębne. W naszych warunkach najczęściej mają one charakter cięć gniazdowych, a każde gniazdo ma powierzchnię ok. 20 arów. Podstawą przyrodniczą prowadzenia zrębów jest nieuchronna konieczność zastępowania starych pokoleń lasu młodymi drzewostanami – co znajduje również usankcjonowanie w prawie: „Gospodarkę leśną prowadzi się według następujących zasad: … 2) trwałości utrzymania lasów; 3) ciągłości i zrównoważonego wykorzystania wszystkich funkcji lasów … (art. 8 ustawy o lasach).

Średniorocznie, w warunkach Leśnictwa Podkowa Leśna, realizowane są cięcia rębne na powierzchni około 8,5 ha.

3. Czy ewentualne uwagi dotyczące możliwości ograniczenia wyrębu mogą być uwzględnione?

• Wgląd do Planu Urządzenia Lasu ma każdy, kto wystąpi do nadleśnictwa z takim wnioskiem. Informacje te nie są jednak z urzędu przesyłane do okolicznych miast, gmin i instytucji.

4.Kiedy i czy Miastu Podkowa Leśna zostanie przedstawiony nowy Plan Urządzania Lasu?

Nowy Plan Urządzenia Lasu jest  obecnie na etapie sporządzania przez Biuro Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej. Plan będzie obejmował lata 2018 – 2027. Na dzień dzisiejszy prace są zaawansowane i w przyszłym roku plan będzie skierowany do zatwierdzenia przez Ministra Środowiska. Przed zatwierdzeniem przez Ministra Środowiska Projekt planu zostanie opublikowany na stronie BIP RDLP w Warszawie. Będzie to miało miejsce w pierwszym kwartale 2018 roku. Wówczas będzie możliwość zapoznania się z przedmiotowym planem.

5.Jak na dzień dzisiejszy wygląda procedowanie nad planem Urządzania Lasu ?

• Na spotkanie dotyczące prowadzenia prac nad nowym PUL zawsze zapraszani są przedstawiciele urzędów, samorządów, przedsiębiorców leśnych oraz organizacji zainteresowanych gospodarką leśną i ochroną przyrody w lasach nadleśnictwa. W toku uzgadniania założeń do Planu Urządzenia Lasu na lata 2018-2027 było przesyłane do Państwa zaproszenie na posiedzenie Komisji Założeń Planu, a Państwo potwierdziliście swoje zainteresowanie udziałem w posiedzeniu Komisji Założeń Planu (kopia e-maila potwierdzającego w załączeniu).

Informacja o wyłożeniu do wglądu projektu planu do konsultacji jest zawsze podawana do publicznej wiadomości w BIP RDLP oraz prasie lokalnej wraz z terminem  składania uwag i wniosków.

Podczas ostatniego spotkania w siedzibie Nadleśnictwa Chojnów (Komisja Założeń Planu w dn. 25.09.2015 r.) pojawili się przedstawiciele lokalnych władz oraz organizacji ekologicznych, jak również okoliczni mieszkańcy, co świadczy o dużym zaangażowaniu i świadomości społeczeństwa.

6.Czy w przyszłości była by możliwość powiadamiania Miasta o terminie wyłożenia projektu planu do konsultacji?

• Tworzenie Planu Urządzenia Lasu jest procesem niezwykle złożonym i długotrwałym, wszystko po to, aby czynności zaplanowane w drzewostanach na najbliższe 10 lat były jak najlepiej dobrane do warunków przyrodniczych i społecznych. Sporządzanie PUL odbywa się w oparciu o obowiązujące przepisy, a szczegółowo opisane jest w części I  Instrukcji Urządzania Lasu, która jest dostępna na stronie Lasów Państwowych.

Przygotowanie planu poprzedza zawsze dokładna inwentaryzacja i ocena stanu lasu. Leśnicy określają takie cechy lasu jak struktura budowa, wiek, skład gatunkowy, stan zdrowotny, warunki glebowo-siedliskowe itp. W działaniach przewidzianych do realizacji uwzględnia się cele gospodarki leśnej i funkcje, jakie pełnią lasy w urządzanym nadleśnictwie.

7.Jakie kroki należałoby podjąć aby kompleks lasu Młochowskiego uznać za las ochronny?

Las Młochowski jest już lasem ochronnym, w kategorii lasów położonych w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców. O uznaniu tego terenu za las ochronny świadczy

• Decyzja Ministra Środowiska z dnia 10 marca 2008 roku, która była przesyłana do wiadomości Urzędu Miasta Podkowa Leśna.

8.Czy zapobiegnie to w przyszłości tak intensywnej gospodarce leśnej?

• W większości kategorii lasów ochronnych prowadzi się zrównoważoną gospodarkę leśną, która jest zaplanowana w taki sposób, aby las, który pełni określona funkcję ochronną nie stracił powyższych właściwości. Na terenie Lasu Młochowskiego ograniczone są rębnie I, czyli zręby zupełne, które jednorazowo, w szybki sposób pozwalają na odnowienie lasu na dużych powierzchniach, a stosuje się skomplikowane i długoterminowe, jeśli chodzi o okres odnowienia rębnie złożone, prowadzone na niewielkich fragmentach. Jak wcześniej zaznaczono zaprzestanie prowadzenia cięć rębnych może zagrozić trwałości lasu. Ponadto w przyszłym Planie Urządzenia Lasu w lasach całego Nadleśnictwa Chojnów zaproponowano podniesienie wieku rębności dla drzewostanów dębowych, co zmniejszy intensywność prowadzenia cięć rębnych w części drzewostanów.

9.Czy wprowadzenie takiego rozwiązania było by korzystne dla naszego lasu?

• Informuję ponadto, że w latach 2012-2015 Nadleśnictwo przeprowadziło prace saperskie w ramach projektu „Rekultywacja na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych, popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP” na powierzchni ponad 264 ha wydobywając blisko 27 tys. przedmiotów niebezpiecznych zawierających materiały wybuchowe. W ramach tego samego projektu przeprowadzono rekultywację terenu po dawnej jednostce wojskowej przywracając charakter leśny na powierzchni 1,35 ha.

Nadleśnictwo Chojnów zapewnia również, że postępuje zgodnie z prawem i każde ich działanie jest poparte wieloletnimi doświadczeniami leśników gospodarujących w polskich lasach. Nie bez powodu polskie lasy uznawane są za jedne z najlepiej zarządzanych w Europie. Cieszy też coraz większe zainteresowanie społeczeństwa, nie mniej jednak proszą o zaufanie w kwestii gospodarki leśnej, gdyż  także bardzo im zależy, aby w przyszłości każdy mógł się cieszyć zarówno rosnącym lasem, jak i czerpaniem z niego ważnych pożytków. Dzięki działaniom leśników, lasów w Polsce wciąż przybywa.